طلاق، به عنوان یکی از دشوارترین تصمیمات زندگی مشترک، همواره مورد توجه افراد و نهادهای مرتبط بوده است. در این میان، سرعت و هزینه‌های انجام آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. سرعت انجام طلاق به عوامل متعددی از جمله نوع روش طلاق، میزان همکاری طرفین و داشتن وکیل متخصص بستگی دارد. طلاق توافقی و طلاق با حق طلاق به عنوان دو راه سریع‌تر طلاق محسوب می‌شوند که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند. در هر صورت، برخورداری از مشاوره و همکاری وکیل می‌تواند به اتمام هرچه سریع‌تر فرآیند طلاق کمک شایانی کند. در این مقاله، به بررسی سریع‌ترین راه طلاق، انواع طلاق، مراحل طلاق توافقی و طلاق با حق طلاق خواهیم پرداخت.
انواع طلاق در قانون مدنی
طلاق یکی از مهم‌ترین موضوعات حقوقی و اجتماعی در جامعه است که تأثیر بسزایی بر زندگی افراد و خانواده‌ها دارد. قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده، انواع مختلف طلاق را با توجه به امکان بازگشت زن و مرد به زندگی سابق خود در صورت پشیمانی پس از طلاق، تعریف و تبیین کرده‌اند.
طلاق رجعی: یکی از انواع طلاق در قوانین ایران، طلاق رجعی است. در طلاق رجعی، در صورت پشیمانی طرفین از طلاق، مرد در زمان عده همسر سابق خود پس از جدایی، حق بازگشت به او را دارد. در این حالت، زوجین بدون نیاز به ازدواج و عقد مجدد می‌توانند به زندگی مشترک خود ادامه دهند.
طلاق بائن: طلاق بائن نوع دیگری از طلاق است که در آن، در صورت پشیمانی زوجین از طلاق، مرد حق رجوع به زن در زمان عده را ندارد. برای بازگشت مجدد به همسر خود، زوجین می‌بایست پس از اتمام مدت عده، دوباره صیغه عقد بین آنها جاری شده و با یکدیگر ازدواج کنند. طلاق بائن خود دارای انواع مختلفی است که از جمله می‌توان به طلاق مبارات، طلاق خلع، طلاق زن باکره، سه طلاقه، طلاق زن یائسه و طلاق زن صغیره اشاره کرد.
سریع‌ترین راه طلاق از منظر وکلای متخصص چیست؟
در نگاه وکلای متخصص، سریع‌ترین راه طلاق، طلاق توافقی است. در این روش، زوج و زوجه به توافق می‌رسند که به جدایی تمایل دارند و در مورد مسائل مشترک خود نیز به توافق می‌رسند. داشتن وکیل طلاق در این مسیر می‌تواند فرایند را کوتاه‌تر کند. اگر زوج و زوجه تمایلی به ادامه زندگی مشترک نداشته باشند، می‌توانند با مراجعه به دادگاه، مراحل طلاق توافقی را طی کنند. این مرحله شامل شرکت در جلسات مشاوره و انجام فرایندهای اداری می‌شود که به طور معمول 8 تا 10 ماه زمان می‌برد.
اما در صورتی که یکی از طرفین تمایلی به طلاق نداشته باشد یا هر دلیل دیگری باعث شود که راهکار طلاق توافقی مورد پذیرش قرار نگیرد، زوج یا زوجه می‌توانند بر اساس قوانین موجود، به طور مستقل درخواست طلاق یک طرفه را اعلام کنند. در نهایت، به نظر می‌رسد طلاق توافقی سریع‌ترین راه طلاق است، زیرا در این روش، زوج و زوجه با همکاری و توافق بر سر مسائل مشترک، می‌توانند فرایند را تسریع بخشند. علاوه بر این، وجود وکیل طلاق می‌تواند این فرایند را تا حد زیادی کوتاه‌تر کند.
طلاق توافقی: سریع‌ترین راه طلاق
طلاق توافقی یکی از انواع طلاق است که از همه ی راه های طلاق سریع تر انجام می شود. در طلاق توافقی، زوجین در خصوص مسائل مالی و حقوقی مانند مهریه، نفقه و حضانت فرزندان به توافق می‌رسند. به همین دلیل و با رضایت هر دو طرف، فرآیند طلاق بسیار سریع‌تر از سایر انواع طلاق انجام می‌شود.
این ویژگی سرعت و سهولت، طلاق توافقی را به گزینه‌ای جذاب برای زوج‌هایی تبدیل کرده است که تمایل به جدایی دارند. اما نباید از نظر دور داشت که سرعت فرآیند طلاق، به معنای آسان بودن آن نیست. طلاق همواره پیامدهای روحی، عاطفی و اجتماعی زیادی به دنبال خواهد داشت که نباید نادیده گرفته شود.
در مقابل طلاق توافقی، مسیر “فسخ نکاح” نیز وجود دارد که تشریفات و مراحل آن راحت تر از طلاق است، و به معنای پایان رابطه زناشویی است. فسخ نکاح در ازدواج دایم و موقت هر دو قابل اجراست و می‌تواند راه‌حلی خوبی برای زوج‌هایی باشد که قصد جدایی دارند.
مزایای طلاق توافقی نسبت به سایر طلاق ها
طلاق توافقی، راهکاری است که زوجین با توافق کامل بر سر همه جوانب جدایی، می‌توانند از آن استفاده کنند. این نوع طلاق، در مقایسه با سایر انواع طلاق، مزایای متعددی دارد که سبب می‌شود فرآیند آن کوتاه‌تر، ارزان‌تر و آرام‌تر باشد. یکی از مهم‌ترین مزایای طلاق توافقی، کوتاه‌تر بودن روند دادرسی است. در این نوع طلاق، به دلیل توافق زوجین بر سر همه مسائل مربوط به جدایی، نیازی به جلسات متعدد دادگاه و ارائه مدارک اضافی نیست. در نتیجه، فرآیند صدور حکم طلاق، تسریع می‌یابد. همچنین، طلاق توافقی، هزینه‌های دادرسی را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد. چرا که در این حالت، نیازی به کارشناسی‌ها و سایر هزینه‌های اضافی نیست.
یکی دیگر از مزایای این نوع طلاق، کاهش اختلافات و درگیری‌های بین زوجین است. در طلاق توافقی، زوجین از همان ابتدا بر همه مسائل مربوط به جدایی توافق کرده‌اند؛ بنابراین، در طول فرآیند طلاق، درگیر اختلافات و درگیری‌های کمتری می‌شوند و می‌توانند آرامش و احترام بین خود را حفظ کنند. همچنین، طلاق توافقی امکان تعیین تکلیف حضانت فرزندان را فراهم می‌آورد. در این حالت، زوجین می‌توانند به طور توافقی در مورد حضانت فرزندان تصمیم‌گیری کنند. این امر سبب کاهش آسیب‌های روحی و روانی ناشی از جدایی بر فرزندان می‌شود.
در پایان، باید گفت که حضور یک وکیل طلاق توافقی در این فرآیند، می‌تواند بسیار تأثیرگذار باشد. وکیل با ارائه مشاوره‌های لازم و هدایت زوجین، می‌تواند به تسریع و تسهیل روند طلاق توافقی کمک کند.
مراحل طلاق توافقی چگونه است؟
در شرایطی که زوجین به طور مشترک تصمیم به پایان دادن به زندگی زناشویی خود می‌گیرند، طلاق توافقی می‌تواند مسیر سریع‌تر و آسان‌تری را برای رسیدن به این هدف فراهم کند. در این نوع طلاق، زوجین با همکاری یکدیگر و با رعایت مراحل قانونی می‌توانند به طور دوستانه و بدون اختلاف رسمی به جدایی خود خاتمه دهند.مراحل قانونی طلاق توافقی به شرح زیر است:
- مراجعه به “سامانه” برای ثبت درخواست طلاق و دریافت نوبت مشاوره: در این مرحله، زوجین باید به سامانه مربوطه مراجعه کرده و درخواست طلاق توافقی خود را ثبت کنند. همچنین، در این مرحله، نوبت جلسات مشاوره پیش از طلاق نیز دریافت می‌شود.
- مراجعه به مراکز غربالگری برای طرح دلایل طلاق: در این مرحله، زوجین باید به مراکز غربالگری مراجعه کرده و دلایل طلاق خود را ارائه دهند.
- ارجاع مرکز غربالگری به جلسات مشاوره پیش از طلاق: پس از طرح دلایل طلاق در مرکز غربالگری، زوجین به جلسات مشاوره پیش از طلاق ارجاع داده می‌شوند. این جلسات حداقل 45 روز و حداکثر 5 جلسه خواهد بود.
- دریافت گواهی عدم انصراف از طلاق و ثبت در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: در پایان جلسات مشاوره، در صورت عدم انصراف زوجین از طلاق، گواهی عدم انصراف از طلاق دریافت و در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت می‌شود.
- انتظار برای ارسال دادخواست به دادگاه و رای دادگاه: پس از دریافت گواهی عدم انصراف، دادخواست طلاق به دادگاه ارسال شده و منتظر رای دادگاه خواهند بود.
- ثبت طلاق در دفاتر رسمی طلاق طی سه ماه: در صورت صدور رای توسط دادگاه، طلاق در دفاتر رسمی طلاق طی مدت سه ماه ثبت خواهد شد.
بدیهی است که طول مدت این فرایند تا حد زیادی به سمت درخواست کننده و شرایط طرفین بستگی دارد. با این حال، سرعت بخشیدن به روند طلاق با وجود توافق طرفین بر اصل موضوع طلاق و توافقات فرعی آن امکان‌پذیر است.
سریع‌ترین راه طلاق از طرف مرد
بر اساس قوانین شرعی و قانون حمایت از خانواده، حق طلاق در دست مرد است. بنابراین، مرد می‌تواند در هر زمانی که بخواهد، درخواست طلاق همسر خود را به دادگاه خانواده ارسال کند. اما این روند ممکن است زمان‌بر و طولانی باشد.
برای سرعت بخشیدن به فرایند طلاق از طرف مرد، ابتدا باید وکیل مناسبی را برای این کار انتخاب کند. وکیل می‌تواند با آشنایی کامل با قوانین و مقررات، روند را تسریع کند. همچنین، مرد باید تمام حقوق زن را اعم از نفقه، مهریه، اجرت‌المثل و جهیزیه را به صورت کامل پرداخت کند. این امر نه تنها موجب سرعت‌بخشی به روند طلاق می‌شود، بلکه موجب رعایت حقوق زن نیز خواهد شد.
در نتیجه، برای سریع‌ترین راه طلاق از طرف مرد، باید وکیل مناسبی را انتخاب کرده و تمام حقوق زن را به صورت کامل پرداخت کرد. این اقدامات نه تنها موجب تسریع فرایند طلاق خواهد شد، بلکه موجب حفظ حقوق طرفین و کاهش آثار منفی طلاق نیز خواهد شد.
سریع‌ترین راه طلاق از طرف زن
از جمله مواردی که زن می‌تواند بر اساس آن درخواست طلاق از شوهر را مطرح کند، می‌توان به موارد مربوط به عُسر و حَرَج زن، عدم پرداخت نفقه توسط شوهر، داشتن وکالت برای طلاق یا یکی از شروط دوازده‌گانه ضمن عقد ازدواج اشاره کرد. در غیر این صورت، روند طلاق ممکن است با مشکل مواجه شده و به نتیجه نرسد. گرفتن حق طلاق خود شرایطی دارد. بر اساس قوانین جدید در ایران، زنان می‌توانند به دو روش وکالت حق طلاق را به دست آورند. روش اول ثبت این حق در شروط ضمن عقد و سند ازدواج است که البته ممکن است با قید برخی شرایط از سوی همسر همراه باشد. روش دوم نیز ثبت وکالت حق طلاق در دفاتر اسناد رسمی است که در آن نیز ابتکار عمل با همسر بوده و وی می‌تواند شرایطی را برای واگذاری این حق به همسر خود قرار دهد.
این راهکار مزایای متعددی برای زنان در پی دارد. نخست اینکه آنها می‌توانند بدون حضور همسر فرایند طلاق را آغاز کنند. همچنین با اثبات ادای شرایط احتمالی قید شده در وکالت، زمان انجام طلاق بسیار کوتاه خواهد بود. علاوه بر این، جلسات مشاوره و داوری در این روش وجود نخواهند داشت که خود موجب تسریع در روند طلاق می‌شود. بنابراین، داشتن حق طلاق می‌تواند شرایط را برای زنان آسان‌تر کرده و فرایند طلاق را به شکل چشم گیری تسهیل نماید. این امر علاوه بر تأمین عدالت، به کاهش آلام ناشی از طلاق نیز کمک خواهد کرد.
عسر و حرج زن در قانون مدنی ایران
باتوجه به متن فوق سریع‌ترین راه طلاق برای زن بر اساس قانون مدنی ایران، در صورتی که دوام زندگی مشترک موجب عسر و حرج برای زن شود، وی می‌تواند به دادگاه خانواده مراجعه و تقاضای طلاق کند. ماده ۱۱۳۰ قانون مدنی به صراحت این موضوع را بیان کرده است. قانون گذار در این ماده به برخی از مصادیق عسر و حرج زن اشاره کرده است که در صورت احراز توسط دادگاه، می‌تواند منجر به طلاق زن شود. این مصادیق عبارتند از:
- ترک زندگی مشترک توسط شوهر به مدت حداقل 6 ماه متوالی یا 9 ماه متناوب در طول یک سال، بدون وجود عذر موجه.
- اعتیاد زوج به مواد مخدر یا مصرف مشروبات الکلی که باعث متزلزل شدن کانون خانواده شود و عدم امکان الزام زوجه به ترک آن ها در مدتی که پزشک برای ترک اعتیاد مشخص می‌کند.
- محکومیت قطعی زوج به حبس 5 سال و بیشتر.
- ضرب و شتم زوجه یا هرگونه سوءرفتار مداوم که عرفا برای زوج قابل تحمل نباشد.
- ابتلای زوج به بیماری‌های لاعلاج روحی و روانی که باعث مختل شدن زندگی مشترک شود.
در صورت احراز هریک از این موارد توسط دادگاه خانواده، زوجه می‌تواند به سرعت و راحتی از شوهر خود جدا شود. دادگاه نیز می‌تواند با توجه به شرایط، زوج را به طلاق اجبار کند و در صورت امتناع زوج، به اذن حاکم شرع، زوجه را طلاق دهد. این مقررات با هدف حمایت از حقوق زن و جلوگیری از ایجاد عسر و حرج برای وی در زندگی مشترک وضع شده است. قانون گذار تلاش کرده است تا با تعیین این مصادیق، راه را برای خروج زن از چنین وضعیتی هموار کند.
کلام غایی
در این مقاله به بررسی سریع‌ترین راه طلاق پرداخته شد. طلاق یکی از پیچیده‌ترین و حساس‌ترین مسائل اجتماعی است که زن و مرد با آن روبرو می‌شوند. در جامعه ما، قوانین مربوط به طلاق متأثر از احکام اسلامی است و این موضوع، چالش‌هایی را برای زوج‌هایی که به هر دلیلی به دنبال جدایی هستند، ایجاد می‌کند. بر اساس قوانین جاری، مرد می‌تواند هر زمان که بخواهد به دادگاه خانواده مراجعه کرده و زن خود را طلاق دهد. از طرف دیگر، زنان نیز در صورت احراز برخی شرایط قانونی، می‌توانند از همسر خود طلاق بگیرند.
با این حال، اثبات این موارد در دادگاه، زمان‌بر بوده و در برخی موارد، به نتیجه مورد نظر منتهی نمی‌شود. در چنین شرایطی، برای زوج‌هایی که به سرعت قصد جدایی دارند، دو راهکار عملی وجود دارد: استفاده از طلاق توافقی یا مشورت با وکیل طلاق. طلاق توافقی می‌تواند فرایند طلاق را تسریع ببخشد، اما همچنان نیازمند پرداخت حقوق زن است. مشورت با وکیل طلاق نیز می‌تواند راهکار مناسبی باشد، زیرا این وکلا با بررسی دقیق شرایط قانونی، می‌توانند بهترین راهکار را به زوج‌ها ارائه دهند.
