در صورتی که زن و مرد تصمیم به طلاق گرفته و یا اینکه بنا به دلایل شخصی جدای از یکدیگر زندگی کنند لازم است تکلیف حضانت فرزندان به طور کامل مشخص شود تا بر روی رشد و بالندگی فرزندان پسر و دختر اثر مخربی وارد نگردد. در خصوص حضانت روال کار به این صورت است که زن و مرد با یکدیگر به توافق می‌رسند اما اگر اختلافی در این خصوص به وجود بیاید لازم است از طریق قانونی حل و فصل شود. در قانون مدنی اشاره شده که ازدواج مجدد مادر می‌تواند حضانت را از او سلب نماید اما باید در نظر داشته باشیم که تغییرات قانون به گونه‌ای پیش رفته که مصلحت فرزندان نیز برای سلب یا اعطای حضانت در نظر گرفته می‌شود. در ادامه این مطلب سعی داریم نکات مهمی را درباره حضانت فرزند پسر بعد از ازدواج مجدد مادر ارائه دهیم پس با ما تا انتهای مطلب همراه باشید.
آیا با ازدواج مجدد مادر حق حضانت او سلب می‌شود؟
در خصوص حضانت فرزند پسر بعد از ازدواج مجدد مادر لازم است به این نکته اشاره داشته باشیم که بسیاری از افراد گمان می‌کنند که ازدواج مادر با همسر جدیدش می‌تواند حق حضانت او را به طور کامل سلب نماید اما باید به شما اشاره داشته باشیم که تغییرات قانون به گونه‌ای پیشرفته است که در درجه اول مصلحت فرزند در نظر گرفته می‌شود.
همچنین سوالاتی در این خصوص مطرح می‌گردد که اگر مادر مجدداً ازدواج کند حضانت فرزند پسر به چه کسی می‌رسد؟ برای پاسخ دادن به سوالاتی از این جنس لازم است ارتباط ازدواج مجدد مادر با مسائل حقوقی مربوط به حضانت فرزند پسر و دختر را مورد بررسی دقیق قرار دهیم.
ماده ۱۱۷۰ قانون مدنی و همچنین ماده ۴۵ از قانون حمایت خانواده درباره حضانت پسر بعد از ازدواج دوباره مادر سخن به میان آورده است. در واقع اگر بخواهیم اطلاعات جامعی را در این خصوص به دست آورده و پاسخ دقیقی به سوالات بالا بدهیم باید متن این دو قانون را به دقت مطالعه کنیم و نکات مندرج در آن را. لحاظ نماییم.
حضانت فرزندان بعد از طلاق با کیست؟
پیش از اینکه در خصوص حضانت فرزند پسر بعد از ازدواج مجدد مادر توضیحات جامعی را به شما ارائه دهیم لازم است تا قوانین کلی در خصوص حق حضانت فرزندان را بدانید. به طور معمول اگر پدر یا مادری از یکدیگر طلاق بگیرند یا اینکه به هر دلیلی از یکدیگر جدا زندگی کنند لازم است تا حق حضانت فرزندان تعیین و تکلیف شده تا از این بابت مشکلی برای آینده کودکان ایجاد نشود.
قانون امنیت بسیار زیادی برای آینده فرزندان قائل است و تلاش می‌کند که طلاق کمترین تاثیر را بر روی رشد و نمو کودکان باقی بگذارد. اختیار تعیین حق حضانت بعد از طلاق بر عهده پدر و مادر است و اگر چنانچه آنها به توافقات کامل دست پیدا کنند قاضی پرونده نیز با آن موافقت خواهد کرد؛ اما در شرایطی ممکن است شاهد بروز اختلافات جدی بین زن و مرد بر سر دریافت حق حضانت فرزندشان باشیم در این صورت است که قاضی پرونده وارد عمل شده و با استفاده از مواد قانونی حضانت را تعیین می‌کند.
بر اساس مواد قانونی حق حضانت فرزندان اعم از پسر یا دختر تا ۷ سالگی با مادر آنها می‌باشد. تجربه نیز نشان داده است که کودک در کنار مادر خود در سنین پایین می‌تواند رشد و نمو بیشتری داشته باشد و از نظر روحی به طور کامل به مادر خود نیاز مبرمی خواهد داشت.
همچنین ذکر این نکته ضروری است که قانون حق حضانت فرزند پسر و فرزند دختر تا سن بلوغ را به پدر می‌دهد؛ یعنی از هفت سالگی تا رسیدن به سن بلوغ این پدر است که از نظر قانونی مسئولیت حضانت فرزندان خود را بر عهده می‌گیرد. لازم به ذکر است که سن بلوغ برای دختران ۹ سال قمری و برای پسران ۱۵ سال قمری می‌باشد؛ یعنی پدر از ۷ سالگی تا ۹ سالگی حضانت دختر خود و از هفت سالگی تا ۱۵ سالگی حضانت پسر خود را در اختیار خواهد داشت.
حضانت فرزند پسر بعد از سن بلوغ
نکته‌ای که لازم است در خصوص حضانت فرزند پسر پس از ازدواج مادر بیان نماییم این است که بعد از سن بلوغ قانون مسئله حضانت را کلاً منتفی می‌داند.
- پس از رسیدن به سن بلوغ خود پسر می‌بایست تصمیم بگیرد که قرار است بقیه عمر خود و تا رسیدن به سن ازدواج را در کنار پدر زندگی کند یا در کنار مادر خود. در واقع اگر مادر پس از رسیدن فرزند به سن بلوغ تصمیم به ازدواج مجدد بگیرد در مسئله حضانت او هیچ گونه مشکلی پدیدار نمی‌شود. چرا که قانون در چنین شرایطی تعیین حق زندگی با پدر یا مادر رو بر عهده خود فرزند قرار داده است.
- بنابراین به صورت خلاصه می‌توان چنین گفت که حق حضانت فرزندان اعم از پسر یا دختر تا سن ۷ سالگی با مادر آنها می‌باشد و پس از آن تا رسیدن به سن بلوغ پدر مسئول حضانت از فرزندان خویش است.
پس از اینکه دختر به سن ۹ سالگی رسید یا اینکه پسر به سن ۱۵ سالگی رسید و از سن بلوغ عبور کرد خود او مختار است که تصمیم بگیرد که پس از این می‌خواهد با کدام یک از والدین خود زندگی کند. در چنین شرایطی است که قانون خود فرزند را موظف به انتخاب والدین برای زندگی خواهد کرد.
قانون جدید حضانت فرزند پسر بعد از ازدواج مجدد مادر
این نکته را در نظر بگیرید که در قانون مدنی و در ماده ۱۱۷۰ آن موارد سلب حضانت از مادر در صورت ازدواج مجدد به طور کامل بیان شده است.
می‌دانیم که در قانون مدنی اشاره شده است که اگر مادر دوباره ازدواج کند حق حضانت فرزندان اعم از پسر یا دختر را به طور کامل از دست خواهد داد اما تغییرات قانون در سال‌های اخیر به شکلی پیش رفته است که در ابتدا قاضی پرونده مصلحت طفل را در نظر می‌گیرد. چنین تغییراتی در ماده ۴۵ از قانون حمایت خانواده ذکر شده و به طور کامل مورد تشریح قرار گرفته است.
در ماده ۴۵ از قانون حمایت خانواده بیان شده که در ابتدا قاضی پرونده باید مصلحت فرزند پسر را برای اعطای حضانت یا سلب آن در نظر بگیرد؛ یعنی در قانون جدید اشاره شده که برای حضانت فرزند پس از ازدواج دوباره مادر می‌بایست مصلحت طفل را در نظر بگیریم حالا که در قانون مدنی اشاره شده که ازدواج مادر می‌تواند در هر حال باعث سلب حضانت از او شود؛ یعنی قاضی پرونده موظف است که این نکته را بررسی کند که آیا با ازدواج دوباره مادر مصلحت طفل به خطر می‌افتد یا خیر.
در صورتی که برای قاضی پرونده مشخص شود که هیچگونه اشکالی در زندگی فرزند پسر بعد از ازدواج مجدد مادرش به وجود نمی‌آید به هیچ عنوان حضانت فرزند از مادرش سلب نخواهد شد. به طور خلاصه می‌توان گفت که ازدواج مادر در صورتی باعث سلب حضانت از او می‌شود که مصلحت فرزند پسر یا دختر را به خطر بیندازد. البته تشخیص این موضوع بر عهده کارشناسان دادگاه می‌باشد.
لازم است اگر زن تصمیم به ازدواج مجدد دارد همسرش را به دادگاه معرفی کرده و با فراهم آوردن استشهادیه محلی این موضوع را برای قاضی پرونده به اثبات برساند که همسر آینده او فردی صالح است و در صورت ازدواج با وی به هیچ عنوان مصلحت فرزندان دختر یا پسر به خطر نمی‌افتد.
در صورت ازدواج مجدد مادر حضانت پسر با کیست؟
اگر بخواهیم به این سوال پاسخ دهیم که حضانت فرزند بعد از ازدواج مادر با کیست؟ باید بگوییم که قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده در پاسخگویی به این پرسش نقش مهمی را ایفا می‌کنند. در بالا به طور خلاصه این دو قانون را مورد بررسی قرار دادیم.
همانطور که اشاره نمودیم در ماده ۱۱۷۰ قانون مدنی درباره سلب حضانت از مادر در صورت ازدواج مجدد توضیحات جامعی ارائه شده است. در این قانون دو مورد بیان شده است که در صورت اتفاق افتادن آنها حضانت فرزند پسر یا دختر از مادر سلب می‌گردد. یکی از این موارد ابتلای مادر به بیماری جنون است و مورد دیگر ازدواج مجدد مادر با همسر جدید می‌باشد.
همانطور که می‌دانیم بر اساس این ماده قانونی که در گذشته قضات به آن استناد می‌کردند ازدواج مجدد مادر می‌تواند حضانت او را به طور کامل نقض نماید. در صورتی که حضانت از مادر سلب شود لازم است که حضانت فرزندان پسر یا دختر به پدر آنها سپرده شود. در واقع در چنین شرایطی است که قاضی پرونده سعی می‌کند حضانت فرزند را به پدر آنها تحویل دهد و در اینجا پدر علاوه بر اینکه مسئولیت تامین نفقه فرزندان را دارد مسئولیتی در خصوص رشد و بالندگی فرزند خود نیز ایفا خواهد کرد.
البته در خصوص حضانت فرزند پسر بعد از ازدواج مادر باید به این نکته اشاره داشته باشیم که اگر پدر فوت کرده باشد حضانت او به اجداد پدریش سپرده خواهد شد. در گذشته چنین گمان می‌شد که اگر مادری مجدداً ازدواج کند دیگر نمی‌تواند به طور همزمان وظایف خود در عقد و ازدواج جدید و رسیدگی به فرزند را به طور همزمان انجام دهد بنابراین قانونگذار حق حضانت را از زن سلب می‌کرد اما تغییرات قانون جدید به شکل دیگری پیش رفته است.
برای جبران نقص‌های قانون مدنی، قانون دچار تغییرات جدی شد و نتیجه کار در ماده ۴۵ از قانون حمایت خانواده درج گردید. در این قانون به هیچ عنوان ازدواج مجدد مادر به تنهایی نمی‌تواند عاملی برای سلب حضانت باشد بلکه مصلحت طفل نیز لحاظ خواهد شد.
قانون حمایت خانواده و حضانت پسر بعد از ازدواج مادر
اشاره داشتیم که در قانون مدنی تکلیف حضانت فرزند پسر بعد از ازدواج مادر چنین مشخص شده بود که تحت هر شرایطی سلب حضانت از مادر صورت می‌گرفت. همچنین بیان نمودیم که در صورت سلب حضانت از مادر حضانت فرزند پسر یا دختر به پدر آنها محول می‌گردید.
علاوه بر این اشاره نمودیم که قانون مدنی دچار تغییرات جدی شد و ماده ۴۵ قانون حمایت از خانواده سعی داشت تا نقص‌های قانون مدنی را به طور کامل برطرف نماید. در ماده ۴۵ از قانون حمایت خانواده اشاره شده است که قضات و سایر کارشناسان موظف هستند که پیش از هرگونه تصمیم گیری مصلحت کودکان و نوجوانان را در نظر بگیرند.
این قانون به خوبی نشان می‌دهد که اگر قاضی پرونده بخواهد درباره حضانت فرزند پسر بعد از ازدواج مجدد مادر تصمیم گیری کند می‌بایست در ابتدا مصلحت کودک را در نظر گرفته و سپس حکم نهایی در این خصوص را صادر کند. برای مثال گاهی قاضی پرونده متوجه این موضوع می‌شود که به مصلحت کودک نیست که همراه مادر و همسر جدید او زندگی کند. در این صورت است که حضانت از مادر سلب می‌گردد و به پدر آنها تعلق خواهد گرفت.
اما در شرایطی هم ممکن است عکس این موضوع اتفاق بیفتد و قاضی پرونده تشخیص بدهد که علی رغم ازدواج مجدد مادر باز هم به صلاح کودک است که در کنار مادر خود زندگی کند و این موضوع نمی‌تواند مشکلی را برای رشد و تربیت کودک به وجود آورد. به هر حال اگر زن می‌خواهد که همچنان بعد از ازدواج حضانت فرزندان خود را به همراه داشته باشد می‌تواند اولاً همسر آینده خود را به دادگاه معرفی کرده و سپس استشهادیه محلی جمع آوری کند تا صالح بودن همسرش را برای دادگاه به اثبات برساند.
اگر مادر تصمیم به ازدواج مجدد بگیرد قاضی پرونده وظیفه دارد این موضوع را مورد سنجش قرار دهد که به صلاح فرزند پسر است که با مادر خود زندگی کند یا اینکه حضانت از او سلب گردیده و در اختیار پدر قرار بگیرد. مهمترین مبنا برای تصمیم گیری قاضی در دادگاه خانواده مصلحت کودک خواهد بود.
حضانت فرزند پسر بعد از ازدواج مجدد مادر
اشاره داشتیم که برای تعیین و تکلیف حضانت فرزند پسر بعد از ازدواج مجدد مادر همواره باید به دو قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده توجه ویژه داشته باشیم چرا که در این دو قانون اطلاعات جامعی در این خصوص آورده شده است.
تا پیش از تصویب قانون حمایت از خانواده برای اعطای حضانت بعد از ازدواج مجدد مادر همواره به قانون مدنی اشاره می‌شد. در قانون مدنی اشاره شده بود که مادر تحت هر شرایطی پس از ازدواج مجدد حضانت فرزند پسر خود را از دست می‌دهد. می‌دانیم که حضانت فرزند پسر تا ۷ سالگی با مادر او است یعنی اگر مادر تا پیش از ۷ سالگی فرزند خود تصمیم به ازدواج می‌گرفت دادگاه حضانت را از او گرفته و به پدر اعطا می‌کرد.
اما اشاره داشتیم که در قانون حمایت خانواده و پس از تصویب آن بیان شد که مصلحت فرزندان عامل موثر در تعیین تکلیف در این خصوص می‌باشد.
قاضی پرونده سعی دارد تا مصلحت فرزند را در نظر گرفته و شرایط اجتماعی و فرهنگی همسر آینده مادر را نیز از جنبه‌های مختلف بسنجد. در چنین شرایطی است که اگر برای قاضی پرونده روشن شود که به صلاح پسر است که با مادر خود همچنان زندگی کند به طور قطع از مادر به هیچ عنوان سلب حضانت صورت نخواهد پذیرفت؛ اما باید این نکته را نیز در نظر بگیریم که اگر برای قاضی پرونده مشخص شود که با ازدواج مجدد مادر صلاحیت و مصلحت فرزند آسیب می‌بیند به طور قطع حضانت را مجدداً به پدر او می‌سپارد.
لزوم مراجعه به وکیل برای دریافت حضانت فرزند
این نکته را در نظر بگیرید که ازدواج مجدد شما به عنوان مادر طفل می‌تواند شما را با مشکلات جدی در دریافت حضانت فرزندتان روبرو کند. در چنین شرایطی است که باید برای دادگاه این موضوع را به اثبات برسانید که به مصلحت فرزند است که با شما زندگی کند. اگر به هر حال موفق به انجام چنین کاری نشوید قاضی حضانت را از شما سلب کرده و آن را در اختیار پدر طفل قرار خواهد داد.
در این راه باید از وکیلی استفاده کنید که سابقه رسیدگی به پرونده‌های خانوادگی و به خصوص پرونده‌های مربوط به دعاوی حضانت را داشته و می‌تواند تجربیات خود را در اختیار شما قرار دهد. چنین وکیل موفقی می‌تواند از منافع شما در محاکم قضایی دفاع کرده و شما را چند گام به کسب پیروزی نزدیک‌تر کند.
وکلای پایه یک دادگستری می‌توانند به دلیل مجوزی که دریافت کرده‌اند در تمامی بخش‌های علم حقوق پرونده قبول کنند اما حقیقت کار این است که شما برای کسب نتایج بهتر به وکیلی نیاز دارید که به صورت تخصصی در این زمینه فعالیت داشته و بازدهی بالاتری را از خود به نمایش بگذارد؛ بنابراین باید پیش از انتخاب وکیل تحقیق جامعی درباره توانمندی‌های او انجام دهید.
کلام آخر
امیدواریم مطالبی که در اینجا ذکر کردیم بتواند گره‌های ذهنی شما در خصوص مسائل حقوقی را به میزان قابل توجهی برطرف کند. در این مقاله کوشیدیم تا شما را با حضانت فرزند پسر بعد از ازدواج مجدد مادر آشنا کنیم تا اطلاعات شما در این زمینه افزایش پیدا کرده و بتوانید در دادگاه حرفی برای گفتن داشته باشید. همچنین حق حضانت فرزندان را از نظر قانون مدنی و قانون حمایت از خانواده مورد ارزیابی قرار دادیم و مشخص کردیم که تغییرات قانون به گونه‌ای پیش رفته که قاضی پرونده مصلحت طفل را در نظر می‌گیرد. تشکر می‌کنیم اگر شما نیز با بیان نظرات خود و اشتراک گذاشتن آنها با سایر مخاطبان همفکری کنید.
