آرایی که به صورت قطعی از دادگاه‌ها صادر می‌شوند لازم الاجرا می‌باشند. رسیدگی به پرونده‌ها در درجه اول می‌تواند به صورت حضوری یا غیابی انجام شود. همچنین باید این نکته را در نظر داشته باشید که از نظر قانونی بیشتر آرایی که از دادگاه‌ها صادر می‌شوند قابلیت اعتراض به حکم را دارند؛ یعنی طرفین بعد از صدور حکم می‌توانند به رای صادر شده اعتراض نموده و درخواست رسیدگی مجدد به پرونده را داشته باشند؛ اما همواره در قانون مدت زمان مشخصی برای اعتراض در نظر گرفته می‌شود و پس از آن حکم لازم الاجرا است. در این مقاله سعی داریم به این سوال پاسخ دهیم که رای دادگاه بعد از چند روز قطعی می‌شود؟ لطفاً برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص با ما همراه باشید.
رای دادگاه بعد از چند روز قطعی می‌شود؟
برای اینکه به این سوال پاسخ دهیم که رای دادگاه بعد از چند روز قطعی می‌شود لازم است تفاوت بین حکم حضوری و حکم غیابی را بدانیم. به این منظور باید اشاره داشته باشیم که در حکم غیابی خود شخص و یا وکیل او در جلسات رسیدگی به پرونده در دادگاه حضور نداشته و همچنین لایحه‌ای را در اختیار قاضی پرونده قرار نداده‌اند.
در نظر داشته باشید که بیشتر آرای صادر شده در محاکم قضایی از نوع حضوری می‌باشد؛ اما در برخی از موارد شاهد این هستیم که دادگاه به صورت غیابی حکم نهایی را صادر می‌کند
در تمامی این شرایط چه حکم از نوع حضوری باشد و چه غیابی، دو طرف به مدت ۲۰ روز فرصت دارند تا به حکم صادر شده از سوی دادگاه اعتراض نمایند. دقت داشته باشید که اگر این مهلت به پایان برسد دیگر رای قطعی شده و قابلیت اعتراض ندارد.
اگر حکم صادر شده از دادگاه بدوی باشد به طور قطع شما باید برای تجدید نظرخواهی در خصوص آن دادخواست مجزایی را تنظیم نموده و در اختیار دادگاه قرار دهید. فرصت برای اعتراض بسیار کم است و شما نیاز مبرمی به این دارید تا رای صادر شده را نپذیرید و درخواست تجدید نظر داشته باشید بنابراین به شما توصیه می‌کنیم که در چنین شرایطی حتماً روی کمک یک وکیل مجرب و خبره حساب ویژه‌ای باز کنید.
منظور از حکم قطعی چیست؟
در قسمت‌های قبل به این سوال پاسخ دادیم که رای دادگاه بعد از چند روز قطعی می‌شود؟ اما جا دارد به این سوال نیز پاسخ کاملی بدهیم که منظور از حکم قطعی چیست؟ در ماده ۳۳۹ از قانون آیین دادرسی مدنی اشاره شده است که اصل بر قطعی بودن آرایی است که از سوی محاکم قضایی صادر می‌گردد.
می‌توان چنین گفت که حکم قطعی به حکمی اطلاق می‌گردد که غیر قابل واخواهی و تجدید نظرخواهی باشد و قانونگذار هیچگونه حقی را برای اعتراض به طرفین ندهد. می‌دانیم که امکان اعتراض در خصوص آرای غیر قطعی وجود دارد بنابراین این گونه احکام تا پیش از اعتراض و مدت زمان در نظر گرفته برای آن اجرایی نمیشود.
اما باید این نکته را در نظر داشته باشید که از نظر قانونی می‌توان به آرای صادر شده از سوی دادگاه‌ها اعتراض نمود بنابراین باید در مدت زمان مشخصی برای این کار اقدام کرد.در خصوص آرای صادر شده از دادگاه بدوی لازم است این نکته را تاکید کنیم که اگر طرفین دعاوی مطرح شده به مدت ۲۰ روز به رای دادگاه اعتراض نکنند رای پس از آن قطعی به شمار می‌رود.
از سوی دیگر ممکن است طرفین دعاوی حق تجدید نظرخواهی را به صورت کتبی از خود ساقط کرده باشند دیگر هیچ کدام از طرفین دعوی نمی‌تواند به رای صادر شده از دادگاه‌های بدوی اعتراض نماید. از سوی دیگر باید به این نکته اشاره داشته باشیم که آرای صادر شده از دادگاه تجدید نظر قطعی می‌باشد.
نحوه اعتراض به رای قطعی دادگاه بدوی
پیش از این در خصوص این موضوع توضیحات کاملی را ارائه دادیم که رای دادگاه بعد از چند روز قطعی می‌شود و اکنون سعی داریم نحوه اعتراض به رای قطعی دادگاه را مورد بررسی دقیق قرار دهیم. در واقع در صورتی می‌توان به رای قطعی صادر شده از سوی دادگاه‌های بدوی اعتراض نمود که شرایط خاصی وجود داشته باشد.
در صورتی که رای قطعی و نهایی باشد اما قاضی پرونده صلاحیت لازم برای رسیدگی به آن را نداشته و حکم دادگاه به صورت کاملا ناعادلانه صادر شده باشد در این صورت است که قانون به طرفین حق اعتراض و تجدید نظرخواهی را می‌دهد.
همچنین نکته دیگری که باید در اینجا به آن اشاره داشته باشیم این است که اگر وکیل محکوم الیه یا خود او در هیچ کدام از جلسات رسیدگی به پرونده حضور نداشته باشند و رای به صورت غیابی صادر شده باشد، قانون حق اعتراض به رای دادگاه را به فرد خواهد داد.
علاوه بر این ممکن است صدور رای قطعی برخی از منافع شخص ثالث را به خطر انداخته و برای او خسارت‌هایی را پدیدار کرده باشد در این صورت اگر او به رای قطعی دادگاه اعتراض کند می‌بایست از طریق تجدید نظرخواهی به مراتب اعتراض او رسیدگی شود.
شخص ثالث به کسی گفته می‌شود که در دعاوی مطرح شده به عنوان خواهان یا خوانده حضور نداشته باشد اما به نوعی منافع او در پرونده دخیل باشد.
در نظر داشته باشید که بر اساس قانون شخص ثالث می‌تواند به آرای صادر شده از تمامی دادگاه‌ها اعم از دادگاه عمومی و انقلاب و همچنین رای صادر شده از دادگاه‌های تجدید نظر اعتراض کند. بر اساس ماده ۴۲۴ از قانون آیین دادرسی مدنی اگر چنانچه شخص ثالث به رای صادر شده از دادگاه‌ها اعتراض نماید این موضوع باعث تاخیر در صدور رای نخواهد شد.
اما اگر صدور حکم منافع شخص ثالث را به خطر بیندازد دادگاه ذی صلاح برای تامین منافع فرد دستور به تاخیر اجرای حکم خواهد داد. به هر حال نیاز است تا مراتب اعتراض خود به رای قطعی دادگاه‌ها را از طریق یک وکیل مجرب و متخصص دنبال کنید.
اکنون که با مدت زمان اعتراض به رای قطعی دادگاه آشنا شدیم سعی داریم به این سوال نیز پاسخ دهیم که آیا به رای قطعی دادگاه تجدید نظر می‌توان اعتراض کرد؟ دقت داشته باشید که فرجام‌خواهی یکی از روش‌های اعتراض به رای قطعی دادگاه‌های بدوی و تشدید نظر به شمار می‌رود. بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی آن دسته از آرای دادگاه بدوی که به دلیل عدم اعتراض قطعی شده‌اند دیگر امکان فرجام‌خواهی برای آنها وجود ندارد مگر در شرایطی خاص!
شکستن رای در تجدید نظر به چه معنا است؟
لازم است در ابتدا اطلاعات جامعی در خصوص این موضوع به دست آوردیم که رای دادگاه بعد از چه مدت قطعی می‌شود؟ می‌دانیم که همواره از نظر قانونی این امکان در اختیار طرفین دعوی قرار گرفته است تا به رای صادر شده از دادگاه بدوی و دادگاه تجدید نظر اعتراض نمایند اما این موضوع دارای شرایط و قوانین خاص به خود می‌باشد.
اعتراض به آرای صادر شده از سوی دادگاه‌ها به روش‌های عادی و روش‌های پیشرفته تقسیم می‌شود. در واقع اگر اشخاص بتوانند دارای صادر شده از سوی دادگاه‌ها اعتراض کنند عدالت در حق آنها اجرایی خواهد شد و از بروز خسارت‌های احتمالی تا حد زیادی جلوگیری به عمل می‌آید.
یکی از روش‌های عادی برای اعتراض به آرای قطعی صادر شده از سوی دادگاه‌های بدوی تجدید نظرخواهی است که دارای قوانین و شرایط خاص به خود می‌باشد.
در خصوص تجدید نظرخواهی در قانون آیین دادرسی کیفری و قانون آیین دادرسی مدنی توضیحات جامعی ارائه شده است و ابعاد مختلف آن مورد بررسی قرار گرفته است. اگر قانون حق تجدید نظرخواهی را در خصوص برخی از آرای بدوی به طرفین دعوی داده باشد آنها می‌توانند از حق خود برای اعتراض به آرایه صادر شده استفاده کنند.
اگر با آرای صادر شده از دادگاه‌های بدوی اعتراض شود پرونده برای اینکه رسیدگی‌های بیشتر در خصوص آن انجام شود به دادگاه تجدید نظر استان ارجاع داده خواهد شد. احتمال تغییر رای دادگاه بدوی بعد از تجدید نظرخواهی وجود دارد چرا که ممکن است در مرحله بدوی حکم به صورت ناعادلانه صادر شده باشد و در دادگاه تجدید نظر دچار تغییرات جدی شود.
بعد از حکم قطعی تجدید نظر چه باید کرد؟
حالا پس از بررسی‌های دقیق در خصوص آرای قطعی دادگاه‌های بدوی و تجدید نظر سعی داریم به این سوال پاسخ دهیم که بعد از حکم قطعی تجدید نظر چه باید کرد؟ از نظر قانونی می‌توان به آرای قطعی صادر شده از دادگاه‌های تجدید نظر نیز اعتراض نمود اما هرگز نمی‌توان به طور دقیق تعداد دفعات اعتراض به رای دادگاه تجدید نظر را مشخص کرد.
اینکه شما چند بار می‌توانید به آرای صادر شده از سوی دادگاه‌های تجدید نظر اعتراض کنید به حقوقی بودن یا کیفری بودن موضوع پرونده شما بستگی خواهد داشت.
همچنین در خصوص مدت زمان قطعی شدن رای دادگاه می‌توان به این نکته اشاره نمود که در قانون آیین دادرسی مدنی و قانون آیین دادرسی کیفری همواره استثناهایی برای اعتراض به آرایه بدوی و تجدید نظر در نظر گرفته شده است.
اگر امکان فرجام خواهی و اعاده دادرسی وجود داشته باشد می‌توان گفت که سه بار می‌توان به حکم صادر شده از دادگاه تجدید نظر اعتراض نمود.
همچنین یکی از راه‌های مهم برای اعتراض به رای صادر شده از دادگاه تجدید نظر استفاده از ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری می‌باشد. به هر حال برای اعتراض به رای دادگاه لازم است روی کمک‌های یک وکیل مجرب و متخصص حساب باز کنید.
صلاحیت دادگاه بدوی چیست؟
برای اینکه بتوانیم به این سوال پاسخ دهیم که رای دادگاه بعد از چند روز قطعی می‌شود لازم است با عملکرد دادگاه بدوی و صلاحیت‌های قانونی آن نیز به طور کامل آشنا شویم. در نظر داشته باشید که دادگاه بدوی بررسی‌های اولیه را در خصوص دعاوی مطرح شده به انجام می‌رساند و در نهایت بر اساس شواهد و مستنداتی که در اختیار دارد رای نهایی را صادر می‌کند.
باید این موضوع به طور دقیق مشخص شود که دادگاه بدوی به عنوان یکی از محاکم قضایی مهم در سطح کشور صلاحیت لازم برای رسیدگی به چه نوع از پرونده‌هایی را در اختیار دارد.
نظام حقوقی کشور به این شکل تنظیم شده است که دادگاه‌های عمومی صلاحیت‌های لازم برای رسیدگی به دادخواست‌ها و شکوایی‌های ارسال شده از سوی افراد مختلف در سطح جامعه را بر عهده دارند. به خوبی مشخص است که در قانون دادگاه‌های عمومی و دادگاه‌های انقلاب به عنوان یکی از اصلی‌ترین مراجع برای رسیدگی به دعاوی مطرح شده به شمار می‌روند.
در خصوص اینکه رای قطعی دادگاه بعد از چه مدت قطعی می‌شود باید به این نکته اشاره داشته باشیم که دادگاه‌های عمومی تقریباً به تمامی دعاوی مطرح شده رسیدگی می‌کنند البته رسیدگی به برخی از دعاوی خاص به سایر محاکم قضایی سپرده شده است.
انواع روش‌های اعتراض به رای دادگاه بدوی چیست؟
خلاصه داریم روش‌های مختلف برای اعتراض به رای قطعی دادگاه بدوی را مورد بررسی قرار دهیم. اشاره داشتیم که قانون این حق را به طرفین دعوی می‌دهد تا به رای صادر شده از دادگاه‌های بدوی اعتراض نمایند.
در نظر داشته باشید که مراتب اعتراض شما باید از نظر حقوقی در قالب دادخواست تنظیم شده و در اختیار دادگاه‌های مربوطه قرار بگیرد تا به خواسته شما رسیدگی شده و رای یا عادلانه‌تری در خصوص شما صادر گردد.
در واقع این قانون این حق را به طرفین دعوی می‌دهد که اگر اعتراضی به رای صادر شده از دادگاه‌های بدوی دارند آن را مطرح نموده تا توسط قضات جدید مورد بررسی قرار بگیرد. به دو روش کلی می‌توان با آرای قطعی صادر شده از دادگاه‌های بدوی اعتراض نمود. این دو دسته شامل اعتراض عادی و اعتراض پیشرفته می‌شود.
اعتراض عادی به رای قطعی صادر شده از دادگاه‌های بدوی شامل واخواهی و فرجام‌خواهی خواهد شد و هر یک از این روش‌های اعتراض دارای قوانین و شرایط خاص به خود می‌باشد.
همچنین می‌توان گفت که اعتراض پیشرفته یا فوق العاده نیز نوع دیگری از روش اعتراض به آرای قطعی صادر شده از دادگاه‌های بدوی می‌باشد. این روش از اعتراض شامل اعاده دادرسی و اعتراض شخص ثالث می‌باشد که قانونگذار نیز برای آن مقررات خاصی را به تصویب رسانده است.
در دادگاه‌های بدوی به چه دعاوی رسیدگی می‌شود؟
در خصوص اینکه رای دادگاه بعد از چند روز قطعی می‌شود به نکات قابل توجهی اشاره داشتیم اما اکنون لازم است مهم‌ترین دعاوی که در دادگاه‌های بدوی مورد بررسی قرار می‌گیرند را مورد ارزیابی قرار دهیم.
می‌دانیم که قانون صلاحیت‌های مشخصی برای دادگاه بدوی برشمرده است. می‌دانیم که دادگاه بدوی نخستین مرجع قضایی است که به دعاوی مطرح شده رسیدگی کرده و رای خود را در این خصوص صادر می‌نماید. صلاحیت ذاتی دادگاه‌های بدوی به موضوع پرونده‌های بستگی خواهد داشت که دادگاه بدوی بر اساس قانون وظیفه رسیدگی به آنها را دارد. همچنین صلاحیت محلی به معنای توانایی و اختیار دادگاه‌های بدوی برای رسیدگی به دعاوی محلی و محل سکونت خوانده.
مدت زمان اجرای احکام بعد از رای قطعی چقدر است؟
مدت زمان اجرای حکم بعد از رای قطعی در ایران، به نوع حکم و شرایط آن بستگی دارد. در حالت کلی، احکام را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد:
- احکام مدنی: این احکام مربوط به دعاوی حقوقی بین اشخاص حقیقی یا حقوقی هستند، مانند مطالبه طلب، الزام به انجام تعهد، خلع ید و غیره.
- احکام کیفری: این احکام مربوط به جرایم و مجازات‌های آنها هستند، مانند حبس، جزای نقدی، شلاق و غیره.
قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی برای احکام مدنی و قانون آئین دادرسی کیفری برای احکام کیفری، قواعد و مقررات مربوط به اجرای احکام را تعیین کرده‌اند. در اینجا به طور خلاصه به بررسی مدت زمان اجرای هر دسته از احکام می‌پردازیم:
احکام مدنی:
- احکام قطعی: این احکام بعد از 20 روز از ابلاغ به محکوم‌علیه، قابل اجرا هستند. محکوم علیه می‌تواند در این مدت، نسبت به آن واخواهی یا اعاده دادرسی کند.
- احکام لازم‌الاجرا: این احکام نیازی به صدور اجراییه ندارند و از تاریخ صدور، قابل اجرا هستند؛ مانند احکام مربوط به تخلیه اماکن و یا توقیف اموال.
احکام کیفری:
- احکام قطعی: این احکام بعد از 20 روز از ابلاغ به محکوم‌علیه، قابل اجرا هستند. محکوم‌علیه می‌تواند در این مدت، تقاضای اعاده دادرسی کند.
- احکام فوری: این احکام بلافاصله پس از صدور، قابل اجرا هستند؛ مانند احکام مربوط به جرایم مشهود و یا جرایمی که مجازات آنها حبس تا 48 ساعت یا جزای نقدی تا یک میلیون تومان باشد.
- در برخی از موارد، ممکن است مهلت اجرای حکم به درخواست محکوم‌علیه و موافقت مقام قضایی به تعویق بیافتد. در صورت عدم اجرای حکم توسط محکوم‌علیه، محکوم‌علیه می‌تواند از طریق مراجع قانونی نسبت به اجرای آن اقدام کند.
چه زمانی حکم قطعی می‌شود؟
در خصوص این سوال که چه زمانی حکم قطعی می‌شود باید بگوییم که در نظام حقوقی ایران، حکم قطعی زمانی به وقوع می‌پیوندد که یکی از شرایط زیر رخ دهد:
انقضای مهلت تجدیدنظرخواهی:
- مهلت تجدیدنظرخواهی برای احکام دادگاه بدوی، 20 روز از تاریخ ابلاغ حکم است. ماده 442 قانون آیین دادرسی مدنی
- برای احکام دادگاه تجدیدنظر، 20 روز از تاریخ ابلاغ حکم است. ([ماده 548 قانون آیین دادرسی مدنی])
- در برخی موارد خاص، مهلت تجدیدنظرخواهی بیشتر خواهد بود. (مانند دعاوی مربوط به اصل نکاح و طلاق)
صدور حکم قطعی توسط دادگاه تجدیدنظر:
- در صورتی که یکی از طرفین نسبت به حکم بدوی تجدیدنظرخواهی کند و دادگاه تجدیدنظر حکم را تأیید کند، آن حکم قطعی می‌شود.
- عدم تجدیدنظرخواهی از احکام صادره توسط مراجع خاص:
- احکام صادره توسط برخی مراجع خاص، مانند شورای حل اختلاف، دیوان عدالت اداری و مراجع ثبتی، از ابتدا قطعی هستند و نیازی به تجدیدنظرخواهی ندارند.
پذیرش اعاده دادرسی توسط دیوان عالی کشور:
- در برخی موارد خاص، امکان اعاده دادرسی نسبت به احکام قطعی وجود دارد. در صورت پذیرش اعاده دادرسی توسط دیوان عالی کشور و نقض حکم قطعی، حکم جدید دیوان عالی کشور قطعی خواهد بود.
در خصوص اینکه رای دادگاه بعد از چند روز قطعی می‌شود می‌توان گفت که حکام قطعی لازم الاجرا هستند و باید توسط محکوم علیه اجرا شوند. از احکام قطعی فقط می توان به طرق فوق العاده مانند اعاده دادرسی یا فرجام خواهی و تحت شرایط خاص اعتراض کرد. به شما توصیه می‌کنیم برای کسب اطلاعات دقیق تر در مورد حکم قطعی در مورد خاص خود، باید به یک وکیل دادگستری مراجعه کنید.
چرا باید برای اعتراض به رای دادگاه از وکیل کمک گرفت؟
همانطور که در مقاله به آن اشاره نمودیم روش‌های عادی و فوق العاده برای اعتراض به آرای قطعی صادر شده از سوی دادگاه‌های بدوی و تجدید نظر وجود دارد. گاهی مدت زمان کمی در اختیار دارید تا به آرای صادر شده از سوی دادگاه‌های بدوی و تجدید نظر اعتراض کنید بنابراین باید فرصت را مغتنم شمرده و به سراغ وکلای شاخص و ممتاز بروید تا این وکلا بتوانند با استفاده از دانش حقوقی و مهارتی که در اختیار دارند دادخواست تنظیم نموده و مراتب اعتراض را اعلام دارند.
همانطور که اشاره نمودیم پس از مدت چند روز از زمان صدور حکم در نهایت رای دادگاه قطعی خواهد شد بنابراین هرگز نباید در این زمینه تعلل کنید. استخدام وکیل می‌تواند در فرصت و هزینه‌های شما صرفه‌جویی کرده و در نهایت با تنظیم دادخواست تجدید نظرخواهی، واخواهی و مواردی از این جنس منافع شما را در محاکم قضایی تامین نماید.
وکیلی که به خدمت می‌گیرید باید دانش حقوقی بالایی در اختیار داشته باشد چرا که تسلط وکیل بر روی قوانین و مقررات می‌تواند کلید حل بسیاری از مشکلات موجود در پرونده باشد. از سوی دیگر اگر وکیلی سال‌های زیادی را در محاکم قضایی مشغول به فعالیت بود و سابقه درخشانی را از خود به جای گذاشته باشد به طور قطع در مقایسه با وکلای تازه کار گزینه مناسب‌تری برای استخدام به شمار می‌رود.
کلام آخر
از شما تشکر می‌کنیم که سایت از وکیل بپرس را برای مطالعه مطالب حقوقی مهم انتخاب کردید. امیدواریم مطالب مندرج در این سایت بتواند گره‌های موجود در پرونده‌های قضایی را بازگشایی کند. می‌توانیم بگوییم اصلی‌ترین هدف ما از نوشتن این مقاله پاسخ دادن به این سوال بود که رای دادگاه بعد از چند روز قطعی می‌شود؟ برای پاسخ دادن به این سوال سعی کردیم نظام حقوقی کشور را به صورت خلاصه مورد بررسی قرار داده و اعتراض‌های عادی و اعتراض‌های فوق العاده در قانون را مورد بررسی قرار دهیم. اکنون از شما می‌خواهیم که نظرات و تجربیات شخصی خود درباره مطالب ذکر شده را برای ما و سایر مخاطبان این سایت بنویسید.
