برای مقاله اگر مرد طلاق ندهد ، تکلیف زن چیست؟ در ایران، طبق قانون مدنی، حق طلاق با مرد است. به این معنی که مرد میتواند بدون نیاز به رضایت یا دلیل خاصی همسر خود را طلاق دهد. اما این به این معنی نیست که زن در این شرایط هیچ حقی ندارد و یا راهی برای جدایی وجود ندارد. در ادامه به بررسی راه حل‌های قانونی پیش روی زن در شرایطی که مرد طلاق نمی‌دهد میپردازیم.
راه حل‌های قانونی پیش روی زن در شرایطی که مرد طلاق ندهد!
در حقوق ایران، اگر مرد طلاق ندهد زنان حق دارند که به درخواست خود از همسرشان طلاق بگیرند. این حق به آنها توسط قوانین حقوقی کشور اعطا شده است و باید با رعایت مقررات مربوطه اقدام به طلاق کنند. اما برای اینکه یک زن بتواند طلاق بگیرد، باید دلایل موجه و قانونی برای این اقدام داشته باشد از جمله:
شروط طلاق به درخواست زن:
- اثبات عسر و حرج: زن میتواند در صورت اثبات عسر و حرج شدید و غیرقابل تحمل در دادگاه تقاضای طلاق کند. عسر و حرج شامل مواردی مانند خشونت خانگی، اعتیاد، سوء رفتار، ترک زندگی مشترک توسط شوهر، محکومیت قطعی به حبس بیش از پنج سال، ابتلاء به بیماری‌های صعب العلاج واگیردار یا جنون می‌شود.
- نپرداختن نفقه: اگر مرد نفقه زن را به مدت شش ماه بدون عذر موجه پرداخت نکند، زن میتواند تقاضای طلاق به دلیل عدم پرداخت نفقه را به دادگاه ارائه دهد.
- طلاق توافقی: زن و مرد می‌توانند با توافق یکدیگر و با مراجعه به دادگاه و تنظیم شروط طلاق، طلاق توافقی بگیرند. در این نوع طلاق، نیازی به اثبات عسر و حرج یا دیگر شروط طلاق به درخواست زن نیست.
مراحل طلاق به درخواست زن اگر مرد طلاق ندهد !
زن باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کند و دادخواست طلاق به درخواست زن را ثبت کند. پس از ثبت دادخواست، پرونده به دادگاه خانواده ارجاع می‌شود و زن و شوهر به همراه مدارک و مستندات خود به دادگاه احضار می‌شوند. در دادگاه، زن باید دلایل و مستندات خود را برای طلاق ارائه دهد. قاضی پرونده پس از بررسی دلایل و مستندات، رای خود را صادر می‌کند.
شرایط طلاق خلع:
- زن در قبال بخشیدن تمام یا قسمتی از مهریه و سایر حقوق مالی خود از شوهرش، تقاضای طلاق می‌کند.
- مرد موظف است که مهریه و سایر حقوق مالی زن را بپردازد و سپس طلاق انجام می‌شود.
مراحل طلاق خلع:
زن باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کند و دادخواست طلاق خلع را ثبت کند.پس از ثبت دادخواست، پرونده به دادگاه خانواده ارجاع می‌شود و زن و شوهر به همراه مدارک و مستندات خود به دادگاه احضار می‌شوند.در دادگاه، زن باید مهریه و سایر حقوق مالی خود را که قصد بخشیدن آنها را دارد به طور مشخص بیان کند.مرد موظف است که در مورد بخشش مهریه و سایر حقوق مالی زن اظهار نظر کند. اگر مرد با بخشش مهریه و حقوق زن موافقت کند، طلاق خلع انجام می‌شود.
طلاق مبارات:
- در این نوع طلاق، زن و شوهر هر دو خواهان طلاق هستند، اما بر سر مسائل مالی و مربوط به حضانت فرزندان توافق ندارند.
مراحل طلاق مبارات:
زن و مرد باید به طور جداگانه به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنند و دادخواست طلاق مبارات را ثبت کنند. پس از ثبت دادخواست، پرونده به دادگاه خانواده ارجاع می‌شود و زن و شوهر به همراه مدارک و مستندات خود به دادگاه احضار می‌شوند.در دادگاه، زن و مرد باید در مورد مسائل مالی و مربوط به حضانت فرزندان به توافق برسند، اگر زن و شوهر به توافق برسندطلاق مبارات انجام می‌شود.
اما در صورتی که زن و شوهر به توافق نرسند، قاضی پرونده بر اساس قانون و با در نظر گرفتن مصلحت فرزندان، رای خود را صادر می‌کند. در تمام انواع طلاق، زن و شوهر موظف هستند که تکلیف حضانت فرزندان، مهریه، نفقه و سایر حقوق مالی را مشخص کنند. در صورت تمایل زن و شوهر، می‌توانند از وکیل دادگستری برای پیگیری امور طلاق خود کمک بگیرند.
آیا مرد میتواند زن را بلاتکلیف بگذارد؟
این یک موضوع اجتماعی و فرهنگی مهم است که در جوامع مختلف به آن پرداخته می‌شود. در بسیاری از جوامع، نقش و وظیفه‌ی مرد و زن به دقت تعیین شده است و احترام به این نقش‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. همانطور که پیش تر اشاره شد اگر مرد طلاق ندهد تکلیف زن چیست، بلاتکلیف گذاشتن زن توسط مرد از نظر قانونی و اخلاقی مردود است و راه‌حل‌های قانونی برای زن در این شرایط وجود دارد.
از نظر قانونی:
- ماده 1130 قانون مدنی: حق طلاق با مرد است، اما مرد میتواند با رعایت شرایط مقرر در این قانون با مراجعه به دادگاه تقاضای طلاق همسرش را بنماید.
- ماده 1133 قانون مدنی: در صورتی که برای ادامه زندگی مشترک بین زن و شوهر رنج و سختی به حدی باشد که از نظر عرفی و شرعی غیرقابل تحمل باشد، زن میتواند به دادگاه مراجعه و تقاضای طلاق کند.
- ماده 1152 قانون مدنی: در صورت عدم پرداخت نفقه به مدت شش ماه، زن میتواند به دادگاه مراجعه و تقاضای طلاق کند.
از نظر اخلاقی:
- بلاتکلیف گذاشتن زن از نظر اخلاقی ظلمی بزرگ در حق او است و مرد موظف است تکلیف زن را روشن کند.
- مرد باید با زن خود با صداقت و احترام رفتار کند و او را در بلاتکلیفی نگذارد.
اگر مرد قصد طلاق دارد، باید هر چه زودتر به زن اطلاع دهد تا زن بتواند برای زندگی آینده خود برنامه‌ریزی کند.
راه حل‌های قانونی برای زن در صورت بلاتکلیفی!
اگر مرد طلاق ندهد و زن بلاتکلیف باشد، همانطور که گفته شد، زن میتواند در صورت اثبات عسر و حرج یا عدم پرداخت نفقه به مدت شش ماه، به درخواست طلاق دهد. برای طلاق خلع، زن در قبال بخشیدن مهریه و سایر حقوق مالی خود از شوهرش، تقاضای طلاق می‌کند. همچنین طلاق مبارات، هر دو زوج خواهان طلاق هستند، اما در مورد مسائل مالی و حضانت فرزندان توافق ندارند. درباره ی درخواست مطالبه نفقه، زن در هر حال مستحق دریافت نفقه از شوهر خود است، حتی اگر بلاتکلیف باشد و طلاق نگرفته باشد.
مرد تا چه مدت میتواند طلاق ندهد؟
در نظام حقوقی ایران، هیچ محدودیت زمانی مشخصی برای طلاق ندادن مرد توسط زن وجود ندارد. اما این به معنای آن نیست که مرد میتواند تا ابد زن را بلاتکلیف بگذارد. همانطور که در پاسخ‌های قبلی نیز اشاره شد، اگر مرد طلاق ندهد زن در شرایطی میتواند بدون رضایت شوهر از دادگاه تقاضای طلاق کند.
طلاق از طریق شروط ضمن عقد!
ماده 1119 قانون مدنی به زوجین اجازه می‌دهد که در ضمن عقد نکاح، شروطی را برای خود تعیین کنند که در صورت تحقق آن شروط، زن میتواند بدون نیاز به رضایت شوهر و اگر مرد طلاق ندهد از او طلاق بگیرد. طلاق از طریق شروط ضمن عقد یکی از روش‌هایی است که در قانون مدنی برای پایان دادن به ازدواج بررسی شده است.
به طور کلی، طلاق از طریق شروط ضمن عقد به معنای تعیین شرایط خاص در قرارداد ازدواج است که در صورت عدم انجام آنها، امکان پایان دادن به ازدواج وجود دارد. این شروط میتواند مربوط به زمان، مکان، رفتارها یا هر موضوع دیگری باشد که طرفین در قرارداد ازدواج توافق کرده‌اند. ماده 1119 قانون مدنی ایران برای این موضوع شرایط خاصی را ارائه کرده است که به تفصیل بررسی می‌شود.
شروطی که می‌توان در ضمن عقد نکاح برای طلاق از طریق ماده 1119 قانون مدنی در نظر گرفت، باید به طور صریح و روشن در سند نکاح قید شوند. شروط ضمن عقد نباید مخالف با شرع و قانون باشند. برای تحقق شرط ضمن عقد و طلاق از این طریق، باید به دادگاه مراجعه و اثبات شود که شرط مورد نظر محقق شده است. در صورت اثبات تحقق شرط ضمن عقد، قاضی دادگاه شوهر را به طلاق دادن زن ملزم می‌کند. در ادامه به انواع شروط ضمن عقد میپردازیم.
انواع شروط ضمن عقد
شرط وکالت: در این شرط، زن به شوهر وکالت می‌دهد که در صورت تحقق شرطی خاص، او را طلاق دهد. به عنوان مثال، زن میتواند شرط کند که در صورت اعتیاد شوهر به مواد مخدر، یا ترک زندگی مشترک بدون دلیل موجه، یا سوء رفتار و خشونت شوهر، وکیل طلاق زن باشد.
شرط ضمن عقد: در این شرط، زن و شوهر توافق می‌کنند که در صورت تحقق شرطی خاص، طلاق انجام شود. به عنوان مثال، زن و شوهر می‌توانند شرط کنند که در صورت عدم باروری زن پس از گذشت مدت زمان مشخصی، یا عدم تمکین زن از شوهر بدون دلیل شرعی، طلاق انجام شود.
مزایا و معایب طلاق از طریق ماده 1119 قانون مدنی
طلاق از طریق ماده 1119 قانون مدنی معمولاً سریعتر از سایر انواع طلاق است، زیرا نیازی به اثبات عسر و حرج در دادگاه نیست. مراحل طلاق از طریق ماده 1119 قانون مدنی نسبتاً ساده است و نیاز به تشریفات خاصی ندارد. هزینه‌های طلاق از طریق ماده 1119 قانون مدنی به مراتب کمتر از سایر انواع طلاق است.
معایب
شروطی که می‌توان در ضمن عقد نکاح برای طلاق از طریق ماده 1119 قانون مدنی در نظر گرفت، محدود هستند. در این نوع طلاق، ممکن است شوهر با طلاق دادن زن مخالف باشد.
اگر زن درخواست طلاق کند مهریه تعلق میگیرد؟
بله، در نظام حقوقی ایران، دراکثر موارد اگر زن درخواست طلاق کند، مهریه به او تعلق میگیرد حتی اگر مرد طلاق ندهد. همه انواع طلاق، اعم از طلاق به درخواست زن، طلاق خلع و طلاق مبارات، صدور رای طلاق توسط دادگاه منوط به احراز شرایط قانونی و اثبات دلایل توسط خواهان (زن) است. همچنین طلاق خلع، زن از مهریه و سایر حقوق مالی خود چشم‌پوشی می‌کند. به علاوه طلاق مبارات، در صورت عدم توافق زن و شوهر در مورد مسائل مالی و حضانت فرزندان، قاضی بر اساس مصلحت و منافع آنها رای صادر می‌کند. زن در طول مراحل طلاق، میتواند از نفقه و سایر حقوق مالی خود برخوردار باشد.
استثنائات:
- طلاق خلع: درمورد طلاق خلع، زن در قبال بخشیدن مهریه و سایر حقوق مالی خود از شوهرش، تقاضای طلاق می‌کند. در این نوع طلاق، زن از مهریه خود چشم‌پوشی می‌کند و مهریه به او تعلق نمی‌گیرد.
- طلاق به دلیل ناشزه بودن زن: اگر زنی بدون دلیل شرعی از تمکین شوهر خودداری کند و ناشزه محسوب شود، مستحق مهریه نخواهد بود.
- طلاق به دلیل تقصیر زن: در برخی موارد، ممکن است طلاق به دلیل تقصیر زن باشد، مانند سوء رفتار و یا خیانت زن. در اینگونه موارد، دادگاه با توجه به نوع و شدت تقصیر زن، ممکن است حکم به پرداخت بخشی از مهریه یا عدم پرداخت کامل آن صادر کند.
قانون حاکم بر مهریه در طلاق چیست؟
قانون حاکم بر مهریه در طلاق، به تاریخ عقد نکاح بستگی دارد. برای اشنایی بیشتر شما به بررسی برخی از این قوانین پرداخته شده است.
درباره ی مهریه در عقدهایی که قبل از 1 بهمن 1396 منعقد شده‌اند، طبق ماده 1082 قانون مدنی، در صورت طلاق به درخواست زن، حتی اگر طلاق به دلیل تقصیر او باشد، زن مستحق دریافت تمام مهریه خود خواهد بود.
برای مهریه در عقدهایی که بعد از 1 بهمن 1396 منعقد شده‌اند، طبق ماده 1145 قانون مدنی، در صورت طلاق به درخواست زن، میزان مهریه قابل مطالبه توسط زن به شرح زیر است:
همچنین برای طلاق به دلیل عسر و حرج، زن مستحق دریافت تمام مهریه خود خواهد بود. به دلیل سایر موارد به جز عسر و حرج،در صورت طلاق زن فقط مستحق دریافت نصف مهریه خود خواهد بود.
کلام غایی
در حالت کلی، اگر مرد طلاق ندهد، تکلیف زن چیست؟ باید گفت اولین قدم برای زن، مراجعه به دادگاه خانواده و طرح دعوای طلاق است. زن باید در دادگاه دلایل خود برای طلاق را به اثبات برساند. دلایل طلاق می‌توانند شامل مواردی مانند عسر و حرج، ترک زندگی مشترک توسط شوهر، اعتیاد، سوء رفتار و یا عدم تمکین مرد از زن باشد. در صورتی که زن بتواند دلایل خود را به اثبات برساند، دادگاه حکم طلاق را صادر می‌کند. پس از صدور حکم طلاق، مرد موظف است که زن را طلاق دهد. در صورتیکه مرد از طلاق دادن زن خودداری کند، زن میتواند از طریق مراجع قانونی او را ملزم به طلاق کند. در نهایت، طلاق از طریق ماده 1119 قانون مدنی میتواند راه حلی مناسب برای زنانی باشد که به دلیل وجود شروطی در ضمن عقد نکاح، تمایل به طلاق از شوهر خود دارند.
