تصرف عدوانی در ملک مشاع یکی از مسائل حقوقی و اجتماعی مهم است که در امور ملکی پیش می آید. این موضوع به تصرف یا استفاده از قسمت هایی از یک ملک مشترک توسط یک یا چند شخص بدون مجوز و رضایت دیگران اشاره دارد. تصرف عدوانی می تواند به تضاد ها و اختلافات جدی میان مالکان یا استفاده کنندگان مشترک منجر شود. در این مقاله به بررسی تصرف عدوانی در ملک مشاع، بررسی رفتار ها و اقداماتی که باید در این زمینه انجام شود پرداخته ایم.
تعریف تصرف عدوانی چیست؟
تصرف عدوانی در ملک مشاع، یکی از دعاوی حقوقی است که در آن، شخصی بدون رضایت سایر شرکای ملک مشاع، اقدام به تصرف ملک می کند. تصرف ملک مشاع به قصد عدوان، می تواند به صورت تصرف کامل ملک یا تصرف قسمتی از آن باشد. تصرف عدوانی، به معنای تصرف ملک دیگری بدون رضایت مالک یا متصرف قانونی آن است. تصرف عدوانی، می تواند به صورت تصرف فیزیکی ملک یا تصرف حقوقی آن باشد.
شرایط تحقق تصرف عدوانی در ملک مشاع
تصرف غیر قانونی ملک مشاع اهمیت خاصی از جهت تأثیرات آن بر ارتباطات اجتماعی و حتی اقتصادی دارد. با توجه به ویژگی های مختلف ملک مشاع، مطالعه شرایطی که باعث بروز یا تشدید تصرفات عدوانی می شوند، ضروری هستند.
برای تحقق تصرف غیرقانونی ملک مشاع، باید شرایط زیر وجود داشته باشد:
- وجود ملک مشاع: ملکی که مورد تصرف عدوانی قرار می گیرد، باید ملک مشاع باشد. ملک مشاع، ملکی است که دارای دو یا چند مالک است.
- عدم رضایت شرکا: تصرف ملک مشاع باید بدون رضایت سایر شرکا انجام شود. اگر تصرف با رضایت سایر شرکا باشد، تصرف عدوانی محسوب نمی شود.
- وجود قصد عدوانی: تصرف کننده باید قصد عدوانی داشته باشد. قصد عدوانی، یعنی قصد تصرف ملک دیگری بدون رضایت مالک یا متصرف قانونی آن.
آثار تصرف ملک مشاع به قصد عدوانی
تصرف عدوانی در ملک مشاع، می تواند آثار حقوقی و کیفری زیادی داشته باشد. شرکای ملک مشاع، باید از حقوق خود در این خصوص آگاه باشند و در صورت وقوع تصرف عدوانی، اقدامات لازم را برای احقاق حقوق خود انجام دهند.
تصرف ملک مشاع به قصد عدوان نه تنها بر فردیت و امواج اجتماعی، بلکه بر پایه های اقتصادی و فرهنگی جامعه نیز تأثیر گذار است. بررسی تصرف عدوانی در ملک مشاع، از جوانب حقوقی مختلفی قابل تأمل است.
از جمله آثار تصرف غیر قانونی در ملک مشاع، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- الزام به رفع تصرف عدوانی: تصرف کننده عدوانی، ملزم به رفع تصرف عدوانی است. رفع تصرف عدوانی، می تواند به صورت رفع تصرف فیزیکی ملک یا رفع تصرف حقوقی آن باشد.
- الزام به پرداخت اجرت المثل ایام تصرف عدوانی: تصرف کننده عدوانی، ملزم به پرداخت اجرت المثل ایام تصرف عدوانی است. اجرت المثل ایام تصرف عدوانی، معادل اجرت ملک در زمان تصرف عدوانی است.
- الزام به پرداخت خسارت ناشی از تصرف عدوانی: تصرف کننده عدوانی، ملزم به پرداخت خسارت ناشی از تصرف عدوانی است. خسارت ناشی از تصرف عدوانی، شامل خسارت های مادی و معنوی است.
راه های اثبات تصرف غیر قانونی ملک مشاع
برای اثبات تصرف غیرقانونی ملک مشاع، می توان از روش های مختلفی استفاده کرد. انتخاب روش مناسب برای اثبات دعوا، باید با توجه به شرایط و اوضاع و احوال ملک، صورت گیرد.
برای اثبات تصرف عدوانی در ملک مشاع، می توان از دلایل مختلفی استفاده کرد. از جمله دلایل اثبات تصرف ملک مشاع به قصد عدوان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شهادت شهود: شهادت شهود، یکی از دلایل اثبات تصرف ملک مشاع بدون رضایت شرکا است. شهود باید شاهد تصرف عدوانی باشند.
- اسناد و مدارک: اسناد و مدارک، می تواند یکی از دلایل بررسی تصرف عدوانی در ملک مشاع باشد. از جمله اسناد و مدارک که می تواند برای اثبات تصرف عدوانی استفاده شود، می توان به سند مالکیت، اجاره نامه، و صورت مجلس تفکیکی اشاره کرد.
- عکس و فیلم: عکس و فیلم، می تواند یکی از جهات بررسی تصرف عدوانی در ملک مشاع باشد. عکس و فیلم باید از تصرف عدوانی تهیه شده باشد.
نحوه شکایت از جرم تصرف عدوانی ملک مشاع و مجازات آن
برای شکایت از تصرف غیر قانونی ملک مشاع، باید به شورای حل اختلاف یا دادگاه محل وقوع ملک مراجعه کرد. شورای حل اختلاف، مرجع صالح برای رسیدگی به بررسی به این مسئله تا ارزش یکصد میلیون تومان است. در صورتی که ارزش ملک بیش از یکصد میلیون تومان باشد، رسیدگی به دعوی در صلاحیت دادگاه محل وقوع ملک است.
تصرف غیر قانونی ملک مشاع، یکی از دعاوی حقوقی است که می تواند موجب تضییع حقوق سایر شرکای ملک مشاع شود. برای جلوگیری از وقوع تصرف عدوانی در ملک مشاعباید از حقوق خود آگاه بود و در صورت بروز تصرف عدوانی، اقدامات لازم را برای رفع تصرف عدوانی انجام داد.
<p>برای شکایت از جرم تصرف عدوانی ملک مشاع، باید به دادسرا یا دادگاه کیفری مراجعه کرد. در شکایت باید مشخصات مرتکب، مال مورد تصرف و تاریخ و نحوه تصرف، ذکر شود. اثبات جرم، با ارائه ادله و مدارک زیر امکان پذیر است.
- شهادت شهود
- اعتراف مرتکب
- ارائه سند مالکیت
- عکس یا فیلم از محل تصرف
تصرف عدوانی ملک مشاع، یکی از جرایم علیه اموال است که در قانون مجازات اسلامی ایران، در ماده 690، مورد حکم قرار گرفته است. بر اساس این ماده، هر کس به قصد اضرار به غیر، مال غیر را از قبیل املاک، اشجار، مزارع، نهرها و چاه ها تصرف کند، علاوه بر رد مال به صاحب آن، به حبس از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.
اقدامات قانونی در صورت تصرف غیر قانونی ملک مشاع
در صورت شکایت از مرتکب به دادسرا یا دادگاه کیفری، دادسرا، تحقیقات مقدماتی را انجام می دهد و در صورت احراز وقوع جرم، کیفرخواست صادر می کند. سپس پرونده به دادگاه کیفری ارسال می شود و دادگاه، پس از رسیدگی، حکم مقتضی را صادر می کند. در صورت درخواست رفع تصرف عدوانی از دادگاه، دادگاه، با تعیین وقت رسیدگی، از طرفین دعوی، دعوت به عمل می آورد و پس از رسیدگی، حکم مقتضی را صادر می کند.
در صورت مراجعه به شورای حل اختلاف برای حل و فصل اختلاف، شورای حل اختلاف، پس از دعوت از طرفین دعوی، تلاش می کند تا اختلاف را از طریق سازش، حل و فصل کند. در صورت عدم موفقیت در حل و فصل اختلاف، شورای حل اختلاف، پرونده را به دادگاه ارسال می‌کند.
تصرف عدوانی در ملک مشاع جرم است!
تصرف ملک مشاع به قصد عدوان یکی از جرائم علیه اموال است که در قانون مجازات اسلامی ایران به آن اشاره شده است. تصرف عدوانی عبارت است از «تصاحب مال غیر به‌صورت عدوانی». در صورتی که تصرف عدوانی در مورد خانه مشاع انجام شود، نیز جرم محسوب می شود.
در خصوص این موضوع، رأی وحدت رویه شماره 10 مورخ 1355/7/21 دیوان عالی کشور نیز صادر شده است که در آن، صراحتاً بیان شده است که: «تصرف عدوانی شریک در ملک مشاع وصف مجرمانه دارد و مشاع بودن ملک، مانع از تعقیب کیفری متصرف عدوانی نمی شود.»
بنابراین، در فرضی که یکی از شرکای ملک مشاع، به صورت غیرقانونی، ملک مشاع را از دیگری سلب مالکیت یا انتفاع کند، مرتکب جرم تصرف عدوانی شده است و می توان علیه او، شکایت کیفری مطرح کرد.
تا چه زمانی می توانیم به تصرف عدوانی خانه مشاع شکایت کنیم؟
تصرف عدوانی یکی از جرایم علیه اموال است که در قانون مجازات اسلامی، فصل دوم، بخش دوم، تحت عنوان «جرائم علیه اموال غیرمنقول» مورد بحث قرار گرفته است. طبق ماده 160 قانون مدنی ایران، “تصرف عدوانی عبارت است از این که کسی بدون رضایت مالک یا متصرف قانونی، مال غیرمنقول دیگری را از تصرف او خارج کند یا در تصرف خود نگه دارد.”
طبق ماده 314 قانون مدنی، «تصرف عدوانی مال غیر، از قبیل خانه، باغ، دکان، زمین زراعی و غیره، در صورتی که موجب ضرر مالک یا متصرف شود، موجب ضمان است.»
بنابراین، در صورت تصرف عدوانی خانه مشاع، مالک یا متصرف می تواند به مدت 3 سال از تاریخ تصرف، به دادگاه مراجعه و شکایت کند. در این مدت، تصرف عدوانی، غیرقانونی تلقی می شود و دادگاه حکم به رفع تصرف و تحویل مال به مالک یا متصرف قانونی خواهد داد.
اگر تصرف عدوانی بیش از 3 سال ادامه داشته باشد، مالک یا متصرف می تواند با اثبات اینکه تصرف عدوانی، به قصد تملک بوده است، به دادگاه مراجعه و دادخواست خلع ید کند. در این صورت، دادگاه، پس از رسیدگی به ادعای مالک یا متصرف، حکم به خلع ید و رفع تصرف عدوانی خواهد داد.
بنابراین، در خصوص خانه مشاع، مدت زمان 3 سال برای طرح شکایت از تصرف عدوانی، از تاریخ تصرف عدوانی است. اگر تصرف عدوانی بیش از 3 سال ادامه داشته باشد، مالک یا متصرف می تواند دادخواست خلع ید کند.
لازم به ذکر است که در صورت تصرف عدوانی خانه مشاع توسط یکی از شرکای ملک، سایر شرکا نیز می توانند به عنوان خواهان، علیه متصرف عدوانی، دادخواست طرح کنند. تصرف عدوانی می تواند در مورد اموال غیرمنقول مشاع نیز اتفاق بیفتد. در این حالت، اگر یکی از شرکای ملک مشاع، بدون اجازه سایر شرکا، ملک را تصرف کند، مرتکب جرم تصرف عدوانی مشاع شده است.
شکایت کیفری و حقوقی از تصرف عدوانی ملک مشاع
شکایت کیفری: اگر تصرف عدوانی در ملک مشاع دارای جنبه کیفری باشد، شاکی می تواند ظرف یک سال از تاریخ تصرف عدوانی، به دادسرا مراجعه کند و شکایت کیفری خود را مطرح کند. در این صورت، دادستان دستور رسیدگی به پرونده را صادر می کند و پس از بررسی های لازم، متهم را به دادگاه کیفری معرفی می کند.
شکایت حقوقی: اگر تصرف عدوانی ملک مشاع، دارای جنبه حقوقی باشد، شاکی می تواند ظرف یک سال از تاریخ تصرف عدوانی، به دادگاه حقوقی مراجعه کند و دادخواست رفع تصرف عدوخود را مطرح کند. در این صورت، دادگاه پس از بررسی های لازم، حکم رفع تصرف عدوانی را صادر می کند.
کلام آخر
در پایان این مطلب، جا دارد از سایت از وکیل بپرس بابت ارائه اطلاعات مفید و کاربردی در زمینه تصرف عدوانی در ملک، تشکر و قدردانی کنیم. این سایت با ارائه اطلاعات جامع و به روز، به کاربران خود کمک می کند تا در زمینه این موضوع، آگاهی و دانش کافی را کسب کنند. در این مقاله به بررسی تصرف عدوانی در ملک مشاع پرداختیم و به این پرسش پاسخ دادیم که تصرف عدوانی چیست و چه شرایطی دارد. همچنین، درباره انواع تصرف عدوانی و مجازات های آن صحبت کردیم. اکنون از شما می خواهیم که اگر تجربه ای در خصوص مطالب ذکر شده دارید آن را با کاربران این سایت در میان بگذارید.
