مهریه عندالاستطاعه چیست؟✔️ قوانین مهم در اینباره که باید بدانید‼️
مهریه عندالاستطاعه نوعی از مهریه است که در آن، تعهد به پرداخت مهریه به توانایی مالی زوج در زمان مطالبه توسط زوجه مشروط میشود. به عبارت دیگر، زن فقط زمانی میتواند مهریه خود را مطالبه کند که ثابت کند شوهرش از نظر مالی توان پرداخت آن را دارد. این نوع مهریه در عقد نکاح، با توافق زوجین و درج شرط ضمن عقد، تعیین میشود. در این شرط، میزان مهریه و عندالاستطاعه بودن آن به طور شفاف قید میشود. در ادامه، به بررسی شرایط و نحوه دریافت مهریه عندالاستطاعه می پردازیم.
شرایط گرفتن مهریه عندالاستطاعه چیست؟
گرفتن مهریه عندالاستطاعه شرایطی دارد که باید فرد از آن آگاه باشد. همچنین این شرایط برای اطمینان از این است که مهریه تنها در صورت وجود توانایی مالی مرد پرداخت شود و از بروز مشکلات حقوقی جلوگیری کند. در زیر به چند شرط مهم برای گرفتن مهریه عندالاستطاعه اشاره شده است.
- توافق زوجین: شرط عندالاستطاعه باید با رضایت کامل زن و شوهر در عقد نکاح قید شود.
- قید شرط در عقد نکاح: این شرط باید به طور کتبی و در سند رسمی ازدواج ثبت شود.
- اثبات استطاعت مالی زوج: عندالمطالبه بودن مهریه به اثبات استطاعت مالی زوج در زمان مطالبه توسط زوجه نیاز دارد
- معرفی اموال توسط زوجه: زوجه موظف است اموالی را به عنوان مستند استطاعت مالی زوج به دادگاه معرفی کند. این اموال میتوانند شامل اموال منقول (مانند خودرو) یا غیرمنقول (مانند ملک) باشند.
- توقیف اموال زوج: پس از اثبات استطاعت مالی زوج، دادگاه اموال معرفی شده توسط زوجه را توقیف و به نفع او صادر میکند.
این شرایط به منظور حمایت از حقوق زنان دریافت کننده مهریه و همچنین جلوگیری از بروز مشکلات حقوقی برای مردان پرداخت کننده مهریه طراحی شده اند. با این حال، ممکن است پیچیدگی های قانونی وجود داشته باشد که نیاز به بررسی و مشاوره دقیق تر دارد. بنابراین، مشورت با یک وکیل متخصص در این زمینه بسیار مهم است تا از حقوق خود به طور کامل آگاه شوید و بتوانید بهترین تصمیم را بگیرید.
نحوه مطالبه مهریه عندالاستطاعه چگونه است؟
زوجه برای مطالبه مهریه عندالاستطاعه باید به یکی از دفاتر خدمات قضایی مراجعه و دادخواست مطالبه مهریه عندالاستطاعه را ثبت کند. در این دادخواست، باید میزان مهریه، عندالاستطاعه بودن آن و دلایل اثبات استطاعت مالی زوج ذکر شود.
پس از ثبت دادخواست، پرونده به دادگاه خانواده ارجاع میشود و روند رسیدگی آغاز میگردد. در دادگاه، زوجه باید مدارک و شواهد مربوط به استطاعت مالی زوج را ارائه دهد.برای ادراک بهتر مبحث مهریه کلیک کنید!
دادگاه پس از بررسی مدارک و استماع اظهارات طرفین، حکم صادر میکند. در صورت اثبات استطاعت مالی زوج، دادگاه حکم به توقیف اموال معرفی شده توسط زوجه و پرداخت مهریه از محل آن صادر میکند.
برای مثال فرض کنید زنی مهریهاش را 1000 سکه طلا تعیین کرده و شرط عندالاستطاعه را نیز در عقد نکاح قید کرده است. پس از مدتی، زوجین تصمیم به جدایی میگیرند. زوجه برای مطالبه مهریه خود به دادگاه مراجعه میکند.
در دادگاه، زوجه مدارک و شواهدی را ارائه میدهد که نشان میدهد زوج دارای املاک و مستغلات و همچنین شغلی با درآمد مناسب است. با توجه به این مدارک و شواهد، دادگاه استطاعت مالی زوج را احراز و حکم به توقیف اموال وی و پرداخت مهریه از محل آن صادر میکند.
نکات مهم:
- مهریه عندالاستطاعه فقط شامل مهریه اصلی میشود و شامل سایر حقوق مالی زوجه مانند اجرت المثل ایام زندگی مشترک و نفقه نمیشود.
- در صورت فوت زوج، زوجه میتواند از ماترک او مهریه خود را مطالبه کند، مشروط به اینکه ماترک بابت دیون و تعهدات دیگر زوج کفایت کند.
- زوجین میتوانند در هر زمانی با توافق یکدیگر شرط عندالاستطاعه را از بین ببرند.
مزایا و معایب مهریه عندالاستطاعه
این نوع مهریه میتواند در شرایط خاصی مفید باشد، یا برای برخی افراد با معایب و دشواری هایی همراه باشد که باید تمام جوانب و تبعات حقوقی آن را در نظر گرفت. در ادامه بیشتر به آن می پردازیم.
مزایای مهریه عندالاستطاعه:
- این نوع مهریه از ظلم به زوج جلوگیری میکند، زیرا او فقط زمانی موظف به پرداخت مهریه است که از نظر مالی توانایی آن را داشته باشد.
- مهریه عندالاستطاعه به زوجین اجازه میدهد تا با توجه به شرایط مالی خود، میزان مهریه را تعیین کنند.
معایب مهریه عندالاستطاعه:
- اثبات استطاعت مالی زوج در زمان مطالبه مهریه میتواند دشوار باشد.
- ممکن است روند مطالبه مهریه عندالاستطاعه طولانی و زمانبر باشد.
در نهایت، انتخاب نوع مهریه (عندالمطالبه یا عندالاستطاعه) به شرایط و توافق زوجین بستگی دارد. زوجین باید با در نظر گرفتن جوانب مختلف، نوع مهریه را انتخاب کنند که برای هر دوی آنها عادلانه و قابل قبول باشد.
تکلیف مهریه عندالاستطاعه در طلاق چیست؟
در طلاق، تکلیف مهریه عندالاستطاعه به شرایط مختلفی از جمله نوع طلاق و استطاعت مالی زوج بستگی دارد بستگی دارد، که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم:
- نوع طلاق:
طلاق رجعی: در طلاق رجعی، زوج تا زمانی که رجوع نکرده و به زندگی مشترک بازنگشته، موظف به پرداخت نفقه زوجه است. اما در خصوص مهریه، تکلیف خاصی بر عهده زوج نیست. زوجه فقط در صورتی میتواند مهریه خود را مطالبه کند که به طور کامل از زوج جدا شده باشد (طلاق بائن یا خلع)
طلاق بائن: در طلاق بائن، زوج دیگر حق رجوع ندارد و زندگی مشترک به طور کامل به پایان میرسد. در این نوع طلاق، زوجه میتواند مهریه عندالاستطاعه خود را مطالبه کند.
طلاق خلع: در طلاق خلع، زوجه با پرداخت فدیه به زوج، طلاق میگیرد. در این نوع طلاق نیز، زوجه میتواند مهریه عندالاستطاعه خود را مطالبه کند.
- اثبات استطاعت مالی زوج:
در هر دو نوع طلاق بائن و خلع، زوجه برای دریافت مهریه عندالاستطاعه باید اثبات کند که زوج در زمان مطالبه مهریه، از نظر مالی توانایی پرداخت آن را دارد. اثبات این موضوع میتواند از طریق ارائه مدارک و شواهدی مانند لیست حقوق و مزایا، اسناد املاک و مستغلات، و یا گواهیهای مربوط به فعالیتهای اقتصادی زوج صورت گیرد.
آیا مهریه عندالاستطاعه قسط بندی می شود؟
بله، مهریه عندالاستطاعه در شرایطی قابل قسط بندی است.در مواردی که مرد توانایی پرداخت مهریه را دارد اما نمیتواند کل مبلغ را یکجا پرداخت کند، ممکن است دادگاه با در نظر گرفتن شرایط مالی او، مهریه را قسط بندی کند. این تصمیم بر اساس شواهد و مدارک مربوط به وضعیت مالی مرد و با توجه به قوانین موجود اتخاذ میشود.
شرایط قسط بندی مهریه عندالاستطاعه:
- اثبات عدم توانایی مالی زوج: اولین شرط قسط بندی مهریه عندالاستطاعه، اثبات عدم توانایی مالی زوج در پرداخت یکجای آن است. زوجه باید با ارائه مدارک و شواهد کافی، به دادگاه ثابت کند که زوج توانایی پرداخت کامل مهریه را در حال حاضر ندارد.
- توافق زوجین: در صورتی که زوجین در خصوص قسط بندی مهریه عندالاستطاعه توافق داشته باشند، نیازی به اثبات عدم توانایی مالی زوج در دادگاه نیست.
- حکم دادگاه: در نهایت، قاضی دادگاه با بررسی مدارک و شواهد و همچنین استماع اظهارات طرفین، در خصوص قسط بندی مهریه عندالاستطاعه تصمیم گیری میکند.
- نحوه قسط بندی مهریه عندالاستطاعه توسط دادگاه تعیین میشود. قاضی با توجه به شرایط مالی زوج، میزان و نحوه پرداخت اقساط مهریه را مشخص میکند.
قانون جدید مهریه عندالاستطاعه چیست؟
قانون جدید مهریه عندالاستطاعه در ایران به این صورت است که پرداخت مهریه توسط مرد منوط به توانایی مالی او می باشد. دادگاه با بررسی وضعیت مالی مرد و سنجش شرایط او، در صورتی که تشخیص دهد مرد توان پرداخت مهریه را ندارد، او را برای پرداخت مهریه تحت فشار قرار نمیدهد. همچنین، طبق قانون جدید، اگر مرد حداقل ۱۱۰ سکه از مهریه را پرداخت کند، دیگر به زندان نمی افتد و میتواند باقی مهریه را به صورت قسطی پرداخت کند. این قانون با هدف کاهش فشار مالی بر مردان و جلوگیری از زندانی شدن آنها به خاطر عدم توانایی پرداخت مهریه تدوین شده است.
آیا مهریه عندالاستطاعه زندانی دارد؟
به طور کلی، مهریه عندالاستطاعه زندانی ندارد، به این معنی که زوج به دلیل عدم پرداخت مهریه عندالاستطاعه به زندان نخواهد رفت. اما این موضوع به شرایط مختلفی بستگی دارد از جمله:
شرایطی که مهریه عندالاستطاعه زندانی ندارد:
- اثبات عدم استطاعت مالی زوج: در صورتی که زوج به طور قطعی ثابت کند که از نظر مالی توانایی پرداخت مهریه را ندارد، به زندان نخواهد رفت.
- توافق زوجین: اگر زوجین در خصوص نحوه پرداخت مهریه عندالاستطاعه به توافق برسند و زوج به تعهدات خود عمل کند، زندانی نخواهد شد.
- اعسار و پذیرش آن توسط دادگاه: زوج میتواند با ارائه دادخواست اعسار (ناتوانی مالی) به دادگاه، تقاضای تقسیط یا حذف مهریه را داشته باشد. در صورت اثبات اعسار و پذیرش آن توسط دادگاه، زوج از زندان معاف خواهد شد.
شرایطی که مهریه عندالاستطاعه ممکن است زندانی داشته باشد:
- عدم اثبات عدم استطاعت مالی زوج: در صورتی که زوجه بتواند استطاعت مالی زوج را به اثبات برساند و زوج از پرداخت مهریه امتناع کند،
- عدم توافق زوجین: اگر زوجین در خصوص نحوه پرداخت مهریه عندالاستطاعه به توافق نرسند و زوج از تعهدات خود سرپیچی کند،
- رد اعسار توسط دادگاه: اگر دادگاه اعسار زوج را نپذیرد و او از پرداخت مهریه امتناع کند،در صورت زندانی شدن زوج به دلیل مهریه عندالاستطاعه، حبس او از نوع حبس محکومیت مالی است و مشمول امتیازات مربوط به سایر زندانیان (مانند مرخصی) نمیشود.
- زوجه میتواند با ارائه دادخواست و اثبات تمکن مالی زوج، تقاضای آزادی او از زندان را داشته باشد، در نهایت، تصمیمگیری نهایی در خصوص زندانی شدن یا نشدن زوج به عهده قاضی دادگاه است و قاضی با توجه به شرایط هر پرونده و بررسی مدارک و شواهد، حکم را صادر میکند.
راهکارهای کاربردی برای مهریه عندالاستطاعه
برای مطالبه مهریه عندالاستطاعه، راهکارهای کاربردی متعددی وجود دارد که زوجه میتواند از آنها استفاده کند تا حقوق خود را احقاق نماید. این راهکارها میتوانند به زوجه کمک کنند تا در صورت وجود استطاعت مالی از سوی زوج، مهریه خود را دریافت نماید. در اینجا به چند راهکار اشاره میکنیم:
- تعیین مهریه عندالاستطاعه با توجه به شرایط مالی زوج: زوجین در هنگام تعیین مهریه، باید به وضعیت مالی خود توجه داشته باشند و از تعیین مهریههای سنگین و غیرقابل پرداخت خودداری کنند.
- استفاده از مشاوره حقوقی: مشاوره با یک وکیل مجرب در امور خانواده میتواند به زوجین در خصوص تعیین مهریه مناسب و همچنین نحوه مطالبه مهریه عندالاستطاعه راهنمایی و کمک کند.
- ثبت دقیق شرط عندالاستطاعه در سند ازدواج: شرط عندالاستطاعه باید به طور کامل و دقیق در سند ازدواج درج شود تا در صورت بروز اختلاف، قابل پیگیری باشد.
- جمع آوری مدارک و شواهد: زوجه باید قبل از اقدام به مطالبه مهریه عندالاستطاعه، مدارک و شواهد کافی را برای اثبات استطاعت مالی زوج جمع آوری کند.
کلام غایی
در پایان، مهریه عندالاستطاعه میتواند به عنوان یک ابزار حقوقی مفید عمل کند، به شرطی که با دقت و توجه به جزئیات حقوقی و با در نظر گرفتن منافع هر دو طرف اجرا شود. این نوع مهریه نباید به عنوان راهی برای فرار از مسئولیتهای مالی استفاده شود، بلکه باید به عنوان یک تدبیر حقوقی برای حمایت از حقوق زنان در شرایط منصفانه و عادلانه به کار گرفته شود.