ازدواج به عنوان یک عقد مقدس و معنوی تلقی میشود که بر اساس صیغه نکاح بین دو طرف انجام میشود. این صیغه به دقت به طور مشترک بین زن و مرد انجام میشود و بدون رضایت هر دو طرف، ازدواج صحیح نخواهد بود. از طرف دیگر، در صورتی که میان زوجین اختلافاتی بروز کند و ازدواج دیگر قابل ادامه نباشد، امکان طلاق وجود دارد. طلاق نیز به عنوان یک فرآیند جدا شدن از همسر انجام میشود که مرد میتواند با رضایت خود ازدواج را به پایان برساند، اما این امر باید بر اساس شرایط معین و مطابق با احکام شرع باشد. به علاوه، باید توجه داشت که درخواست طلاق باید به گونهای باشد که حقوق زن پایمال نشود و او بتواند پس از طلاق به زندگی مستقل خود ادامه دهد. در این روند، نیاز به رعایت حقوق زن و مرد و اجتناب از برخوردهایی که ممکن است منجر به تضییع حقوق یکی از طرفین شود، ضروری است. نحوه اجرای طلاق به صورت طلاق شرعی و طلاق قانونی میباشد، برای اطلاع از اینکه طلاق شرعی چیست و شرایط آن چگونه میباشد، در این مطلب همراه ما باشید.
برای ادراک بهتر موضوع طلاق کلیک کنید!
شرایط طلاق شرعی
در مورد اینکه طلاق شرعی چیست و چگونه اجرا میشود باید بگوییم در طلاق شرعی، با اعلام خطبه طلاق بین زوجین، آنها از نظر شرعی بر هم حرام میشوند، اما این نوع طلاق به ثبت رسمی نمیرسد و به عنوان طلاقی قانونی در نظام حقوقی شناخته نمیشود. بدین ترتیب، دیگران از این طلاق آگاه نمیشوند و از نظر قانونی، زوجین همچنان به عنوان همسران شناخته میشوند.
این نوع طلاق از لحاظ شرعی اعتبار دارد، اما برای اعتبار قانونی نیاز به ثبت رسمی در مراجع قانونی دارد. طلاق شرعی به دلیل حفظ ظاهر و حفاظت از حیثیت خانواده بیشتر به کار میرود، اما این موضوع میتواند پیامدهای جدی برای جامعه داشته باشد، زیرا از نظر قانونی به عنوان جرم شناخته می شود.
برای انجام طلاق شرعی نیاز به رعایت شرایط خاصی میباشد که این شرایط به شرح زیر است:
- شاهدین: در هنگام جاری شدن خطبه در طلاق شرعی وجود دو شاهد عاقل و بالغ نیاز میباشد.
- عدم ارائه ادله: در طلاق شرعی برای جاری شدن خطبه، نیازی به ارائه دلایل محکمه پسند نیست. تنها کافی است که بین زوجین خطبه طلاق اعلام شود، بدون اینکه مجریان روند طلاق نیازی به بررسی دلایل و مستندات داشته باشند. این موضوع به این دلیل است که طلاق شرعی در دادگاه صورت نمیگیرد و مسئولیت اعلام طلاق به عهده مراجع مذهبی و مرجع قانونی نمیباشد.
- برطرف کردن موانع شرعی: هنگام جاری شدن خطبه طلاق در طلاق شرعی، نباید هیچگونه مانع شرعی وجود داشته باشد. از این موانع میتوان به عادت ماهانه اشاره کرد، به طوری که زن باید در دوره عادت ماهانه نباشد. مگر اینکه زن باکره باشد.
- رضایت زن مبنی بر جدایی: خطبه طلاق باید با رضایت زن صورت بگیرد و از سر اجبار این خطبه جاری نشود.
- عدم شروط: طلاق شرعی نباید به صورت شرطی باشد، یعنی مرد نباید شرطی برای انجام طلاق و جاری شدن صیغه بگذارد. اعلام طلاق باید به صورت آزادانه و بدون ایجاد شرایط یا شروط اضافی صورت گیرد.
اینکه برای افراد ایرانی که در کشورهای دیگر زندگی میکنند طلاق شرعی چیست، فرآیند طلاق ممکن است با شرایطی متفاوت با کشور مبدأ آنها مواجه شود. به عنوان مثال، در کشورهایی مانند آلمان، فرآیند طلاق باید مطابق قوانین محلی آن کشور انجام شود. سپس، برای انجام مراحل مربوط به طلاق شرعی، افراد باید به سفارت یا نمایندگیهای دیپلماتیک ایران در آن کشور مراجعه کرده و مکاتبات لازم را انجام دهند.
و برای جاری شدن خطبه طلاق نیز باید به موسسات مذهبی یا نمایندگیهای شرعی سفارت ایران مراجعه کنند. در این فرآیند، استفاده از خدمات وکلای ماهر و آشنا با قوانین محلی و شرایط طلاق شرعی میتواند به افراد کمک کند تا اصول طلاق شرعی را به درستی اجرا کنند.
تفاوت طلاق شرعی و قانونی
طلاق از نظر چگونگی اجرا به دو نوع شرعی و قانونی تقسیم میشود. اینکه طلاق شرعی چیست در طلاق شرعی، هیچگونه پروندهای در دادگاه به جریان نمیافتد و نیازی به ارائه دلایل و مدارک منطبق با نظر دادگاه نیست. در این نوع طلاق، اعلام طلاق به طور آزادانه و با رضایت زن و مطابق با احکام شرع صورت میگیرد، ولی طلاق به ثبت رسمی نمیشود و فقط جهت حفظ حقوق و استقرار عدالت در روابط خانوادگی انجام میشود.
اما در طلاق قانونی، نیاز به ارائه دلایل و مدارک محکمه پسند به دادگاه وجود دارد و تمامی مراحل به صورت قانونی و با رعایت قوانین محلی طی میشود. این نوع طلاق به صورت رسمی در دفاتر ثبت مراجعه شده و به ثبت میرسد.
در کشور ایران بیشتر طلاقها به صورت قانونی انجام میشود و افراد تمایل دارند که طلاق آنها در شناسنامه ثبت شود تا به صورت قانونی حقوق و تعهداتشان مشخص شود.
اما برخی از افراد، به ویژه در موارد ازدواجهای موقت، ترجیح میدهند که طلاق شرعی را انجام دهند و از این طریق از دیگری مجدداً حق و حقوقی نخواهند خواست. طلاق شرعی برای آنها معنای پایان رابطه را دارد و احتیاجی به حضور در دادگاه ندارند، زیرا از ابتدا از ازدواج غیر رسمی استفاده کردهاند و این ازدواج بر اساس شرایط معین و موافقت طرفین صورت گرفته است.
به طور کلی، تفاوت اصلی بین طلاق شرعی و قانونی در این است که طلاق شرعی بر اساس اصول و مفاهیم دینی و شرعی صورت میگیرد. طلاق شرعی در اسلام به معنای جدایی زوجین است که بر اساس احکام دینی و شرعی انجام میشود.
اما به دلیل عدم ثبت رسمی در سوابق حقوقی، از نظر قانونی ممکن است پیامدهایی مانند عدم تعریف دقیق حقوق و تعهدات و امور مالی و ارثی برای زوجین به وجود آید. به عبارت دیگر، طلاق شرعی از لحاظ دینی معتبر است، اما از نظر قانونی جرم است و ممکن است مشکلاتی را به دنبال داشته باشد.
مجازات طلاق شرعی بدون ثبت
در نظام حقوقی ایران، طلاق شرعی بدون ثبت به عنوان یک جرم محسوب میشود. این امر به دلیل تاثیرات و پیامدهای آن بر جامعه و حفظ حقوق و تعهدات زن و مرد در نظر گرفته میشود. ممکن است، مجازاتهایی مانند پرداخت جزای نقدی یا حبس تعزیری برای طلاق بدون ثبت در نظر گرفته شود. این مجازاتها معمولاً برای مردان اعمال میشود، زیرا در بسیاری از موارد، مسئولیت اعلام طلاق بیشتر بر عهده مرد است.
مجازات طلاق شرعی در ایران ممکن است شامل پرداخت جزای نقدی با مبالغی بین هشتاد میلیون تا یکصد و هشتاد میلیون ریال باشد. همچنین، ممکن است شامل حبس تعزیری نیز شود که مدت آن از نود و یک روز تا شش ماه متغیر است. این مجازاتها بر اساس مادههای مربوطه در قانون مجازات اسلامی ایران تعیین میشود و به منظور حفظ نظم اجتماعی و اعمال احکام شرعی است.
بنابراین، مجازاتهایی که برای طلاق بدون ثبت در نظر گرفته میشود، به عنوان یک ابزار برای جلوگیری از سوء استفادههای احتمالی و حفظ حقوق و تعهدات زوجین مطرح میشود. این اقدامات به منظور افزایش اعتماد به عدالت و تنظیم روابط خانوادگی انجام میشود و تلاش میشود تا حقوق هر دو طرف به درستی حفظ شود.
طلاق شرعی غیابی
طلاق شرعی بدون نیاز به حضور طرفین در محکمه امکانپذیر است. این امر به این معناست که با جاری شدن صیغه طلاق در حضور دو فرد عاقل و بالغ، طلاق صورت میگیرد. اما ضروری است که الفاظ صیغه به صورت صحیح ادا شود. در صورتی که یکی از طرفین در هنگام جاری شدن صیغه حضور نداشته باشد، این نوع طلاق را طلاق غیابی مینامند.
معمولاً برای ثبت ازدواج و طلاق، زوجین به دفتر ثبت مراجعه میکنند. در اینجا، محضردار مسئول جاری کردن صیغه طلاق است. اگر از طرف زن یا مرد صیغه طلاق خوانده شود، از نظر شرعی و اسلامی هیچ ممنوعیتی وجود ندارد.
این موضوع به این معناست که اگر زن یا مرد صیغه طلاق خوانده، حتی اگر مرد در دفتر ثبت طلاق حضور نداشته باشد، صیغه طلاق جاری خواهد شد.
این نشان میدهد که در طلاق شرعی، حضور هر دو طرف در دفتر ثبت طلاق ضروری نیست. در نهایت، در طلاق شرعی، رعایت شرایط شرعی و ادای صیغه به صورت صحیح، بیشتر اهمیت دارد تا حضور فیزیکی طرفین در یک محل مشخص جهت طلاق می باشد.
طلاق شرعی زبانی
برای جاری شدن صیغه طلاق، لازم است الفاظ صیغه به صورت صحیح و با استفاده از الفاظ مخصوص مورد استفاده قرار گیرند. اگرچه طلاق شرعی نیاز به ثبت در دادگاه ندارد، اما اگر از روی اجبار و اکراه صیغه طلاق جاری شود، این نوع طلاق صحیح محسوب نمیشود. اما اگر با رضایت زوجین صیغه طلاق جاری شود، از نظر شرعی مشکلی ندارد.
در طلاق شرعی، زبانی هیچگونه حق و حقوقی برای زن تعیین نمیشود و پیامدهای آن بر فرد خواهد بود. از نظر قانونی، طلاق شرعی میتواند منجر به مجازاتی مثل پرداخت جزای نقدی یا حبس تعزیری شود. در مواردی که طلاق شرعی زبانی صورت میگیرد، بیشتر به ازدواج موقت مربوط است، اما این امر به موافقت طرفین بستگی دارد و باید با دقت انجام شود.
نقش وکیل در طلاق شرعی
اینکه طلاق شرعی چیست و مراحل آن چگونه طی شود بهتر است با مشاور حقوقی مذاکراتی صورت گیرد. در طلاق شرعی نیازی به حضور طرفین در دادگاه نیست و بدون حکم دادگاه این طلاق صورت میگیرد و نیازی به ارائه مدارک و دلایل محکمه پسندی نبوده و این طلاق از نظر شرعی صحیح و به صورت غیر رسمی بین زوجین رخ میدهد، اما ممکن است افراد در این زمینه اطلاعات کافی نداشته باشند و نیاز به اطلاعات بیشتر درباره چگونگی انجام طلاق شرعی داشته باشد که در این زمینه میتوانند از یک وکیل با تجربه کمک بگیرند.
در واقع با توجه به اینکه ایران یک کشور اسلامی میباشد باید به صورت قانونی و شرعی تمامی مراحل ازدواج و طلاق طی شود و برای جدایی زوجین طلاق شرعی کافی نیست، زیرا از نظر قانونی در این نوع طلاق تغییری در اطلاعات زوجین در منظر قانون ایجاد نمیشود و به منظور جلوگیری از عواقب طلاق شرعی بهتر است طلاق به صورت قانونی صورت گیرد.
همان گونه که ذکر کردیم بیشتر در هنگام ازدواج موقت طلاق شرعی مطرح میشود که قبل از پایان زمان صیغه انجام طلاق شرعی بین زوجین صورت میگیرد، در صورتی که در صیغه نامه پرداخت نفقه ذکر شده باشد و مرد از پرداخت نفقه خودداری کند، زن میتواند از مرد شکایت کند، در واقع ازدواج موقت نوعی ازدواج شرعی است که با طلاق شرعی میتوان به آن پایان داد.
کلام غایی
طلاق به صورت شرعی و قانونی قابل اجرا میباشد، افرادی که قصد دارند اقدام به طلاق شرعی کنند بهتر است قبل از این بدانند که طلاق شرعی چیست؟ و چه شرایطی دارد. در طلاق شرعی نیازی به حضور در دادگاه و ارائه مدارک و ادله محکمه پسند نیست و بیشتر در مورد ازدواج موقت این نوع طلاق مطرح میشود. در این نوع طلاق از نظر عرف و جامعه هیچگونه جدایی بین زوجین رخ نداده و در شناسنامه آنها طلاق به ثبت نمیرسد. طلاق شرعی از نظر مشروعیت هیچگونه مشکلی ندارد، اما از نظر قانونی جرم شناخته میشود و موجب اختلال در نظم جامعه خواهد شد ومجازاتی برای مرد به همراه دارد، پس بهتر است طلاق به صورت قانونی صورت گیرد تا حق و حقوقی برای طرفین ایجاد شود.
