مطالبه مهریه پس از بخشش به چه صورت است؟💰⚖️
بخشیدن مهریه توسط زن به شوهر، موضوعی حساس و دارای پیامدهای حقوقی مهم است. یکی از سوالات متداول در این زمینه این است که مطالبه مهریه پس از بخشش به چه صورت است؟ پاسخ به این پرسش، بسته به نحوه و شرایط بخشش مهریه متفاوت است. برخی از روشهای بخشش، غیرقابل برگشت هستند، در حالی که در بعضی موارد، زن میتواند به مهریه بخشیده شده رجوع کند. بنابراین بررسی دقیق جزئیات و رعایت قواعد و تشریفات قانونی در این امر، از اهمیت ویژهای برخوردار است تا از هرگونه تضییع حق جلوگیری شود. برای آشنایی با شرایط مختلف پس گرفتن مهریه، ما را تا انتهای مطلب همراهی کنید.
بخشیدن مهریه چه شرایطی دارد؟
گاهی اوقات ممکن است زن تصمیم بگیرد که از حق خود صرفنظر کرده و مهریه را به شوهرش ببخشد. این امر تحت شرایط خاصی امکانپذیر است. مهمترین شرط برای بخشیدن مهریه، جاری شدن صیغه عقد بین زوجین خواهد بود. قبل از انعقاد رسمی ازدواج، مهریهای متعلق به زن نیست و او نمیتواند از چیزی که هنوز مالک آن نشده است، صرفنظر کند. بنابراین، اگر زن پیش از عقد نکاح، مهریه خود را ببخشد، این اقدام فاقد اعتبار بوده و زن میتواند پس از جاری شدن صیغه عقد، از بخشش خود عدول کرده و مهریه را مطالبه نماید.برای ادراک بهتر مبحث مهریه کلیک کنید!
قبل از اینکه درباره مطالبه مهریه پس از بخشش صحبت کنیم باید گفت پس از آنکه پیوند زناشویی به صورت رسمی برقرار شد، زن میتواند بدون نیاز به درخواست طلاق یا مراجعه به مراجع قضایی، کل یا بخشی از مهریه خود را به شوهر ببخشد. این امر صرفاً با ثبت درخواست بخشش در دفتر اسناد رسمی امکانپذیر خواهد بود. لازم به ذکر است که در صورتی که زوجین به توافق طلاق برسند، باید تکلیف مهریه نیز مشخص گردد.
اگر زن با رعایت تمامی شرایط قانونی و به صورت آگاهانه و با میل و اراده کامل، مهریه خود را به شوهر بخشیده باشد، دیگر حق مطالبه آن را نخواهد داشت. گاهی اوقات بخشش مهریه در ازای دریافت حق طلاق یا سایر حقوق از سوی زن صورت میپذیرد. در این موارد، زن باید با دقت و آگاهی کامل از تبعات احتمالی این تصمیم، اقدام نماید تا حقوق خود را به طور کامل حفظ کند.
آیا میتوان مهریه را پس از بخشش مطالبه کرد؟
مسئله مطالبه مهریه پس از بخشش موضوعی پیچیده و دارای ابعاد متفاوتی است که باید با دقت و جزئیات کامل بررسی گردد. در واقع، پاسخ به این پرسش بستگی به نحوه و شیوه بخشش مهریه توسط زن دارد.
- ابراء ذمه زوج: ابراء ذمه یکی از موارد سقوط تعهد در قوانین جاری کشور محسوب میگردد. در این حالت، زن با بیان عباراتی صریح و روشن، شوهر را از تکلیف پرداخت مهریه معاف میسازد. به عنوان مثال، زن ممکن است به شوهر خود بگوید: “تو دیگر موظف به پرداخت مهریه به من نیستی” یا “من تو را از بدهی مهریهام آزاد میکنم.”
چنین اظهاراتی که حاکی از ابراء ذمه شوهر از تعهد پرداخت مهریه است، باعث میشود که مرد دیگر هیچگونه دینی در قبال زن نداشته باشد و زن نیز پس از آن، حق مطالبه مجدد مهریه را نخواهد داشت. - هبه مهریه: در این حالت، زن مهریه خود را در قالب عقد هبه و با استفاده از عباراتی همچون “مهریهام را به تو بخشیدم” یا “مهریهام را به تو هبه کردم”، به شوهرش میبخشد. اگر مهریه از نوع عین معین باشد، مانند دو دانگ از یک ملک مشخص یا یک خودروی خاص، و این عین هنوز موجود باشد، زن میتواند به مهریه خود رجوع کرده و آن را مطالبه نماید.
اما چنانچه هبه، معوض بوده باشد، یعنی در ازای بخشیدن مهریه به شوهر، شوهر نیز مالی را به زن بخشیده باشد، در این صورت دیگر امکان رجوع از هبه برای زن وجود نخواهد داشت. به عبارت دیگر، در حالت هبه معوض، بخشیدن مهریه غیرقابل برگشت است.
بذل مهریه در طلاق توافقی
همانطور که در مطلب بالا درباره مطالبه مهریه پس از بخشش مطالعه کردید حال می خواهیم بیشتر درباره بذل مهریه در طلاق توافقی صحبت کنیم. واژه “بذل” در این مورد به معنای دادن و تقدیم کردن است. گاهی اوقات زن و شوهر به توافق میرسند که زن مهریه یا مالی را به شوهر بدهد تا در ازای آن، شوهر رضایت خود را به جدایی و طلاق اعلام کند. این امر به ویژه در خصوص طلاق توافقی یا خلع رخ میدهد که از انواع طلاق بائن محسوب میشود و در آن، زوجیت و رابطه زناشویی به طور کامل قطع میگردد.
با این حال، تا پایان عده طلاق که معمولاً سه قرو (حدود سه ماه) است، زن حق دارد به مهریه یا مالی که بذل کرده رجوع نماید و آن را از شوهر مطالبه کند. اما نکته حائز اهمیت این است که با رجوع زن به مال بذل شده، شوهر نیز حق رجوع به زن و احیای رابطه زناشویی را خواهد داشت. به عبارت دیگر، طلاق بائن به طلاق رجعی تبدیل میشود و شوهر میتواند با رجوع به زن، زندگی مشترک را از سر بگیرد.
لذا زنان باید با آگاهی کامل از این موضوع، اقدام به مطالبه مهریه پس از بخشش نمایند تا از حقوق خود به درستی مطلع باشند و در صورت تمایل به جدایی قطعی، از رجوع به مال بذل شده خودداری کنند.
صلح در خصوص مهریه
عقد صلح، توافقنامهای است که طرفین به منظور حل و فصل اختلافات و ادعاهای خود میبندند. یکی از مواردی که میتوان در قالب عقد صلح انجام داد، بخشیدن مهریه توسط زن به شوهر است. بر اساس قانون مدنی، عقد صلح لازم و غیرقابل برگشت است، مگر آنکه حق فسخ در ضمن آن شرط شده باشد یا طرفین با توافق دوجانبه، آن را برهم بزنند.
صلح مهریه میتواند در ازای دریافت مال یا رایگان و بدون دریافت مالی از سوی زن صورت گیرد. اگر صلح مهریه رایگان باشد، زن به طور کامل از حق خود در خصوص مهریه صرفنظر میکند. اما اگر در ازای دریافت مالی صورت گیرد، زن در واقع مهریه خود را با آن مال معاوضه مینماید.
در هر صورت، پس از انعقاد صلح در خصوص مهریه، زن دیگر حق رجوع و مطالبه مجدد آن را نخواهد داشت و این امر غیرقابل برگشت خواهد بود.
در چه صورتی زن حق رجوع به مهریه را ندارد؟
مسئله حق رجوع زن به مهریه، موضوعی است که دارای شرایط و جزئیات متعددی است. در برخی موارد، زن دیگر امکان مطالبه مجدد مهریه خود را نخواهد داشت. این شرایط عبارتند از:
- اقرار زن به دریافت مهریه از شوهر: اگر زن صراحتاً اقرار کند که مهریه خود را از شوهر دریافت نموده است، دیگر نمیتواند آن را مطالبه نماید، مگر اینکه ثابت شود اقرار وی ناشی از اشتباه یا اکراه بوده است.
- ابراء ذمه شوهر از پرداخت مهریه: چنانچه زن با عبارات صریح و روشن، شوهر را از تکلیف پرداخت مهریه معاف سازد، دیگر حق مطالبه آن را نخواهد داشت.
- هبه مهریه به شوهر: در صورتی که زن مهریه خود را در قالب عقد هبه و به صورت رایگان به شوهر ببخشد، امکان رجوع به آن وجود نخواهد داشت. این امر در مورد هبه معوض که در ازای آن زن از شوهر مالی دریافت کرده باشد، نیز صادق است.
- خارج شدن عین مهریه از مالکیت شوهر: اگر مهریه، عین معینی بوده و پس از هبه آن توسط زن، از مالکیت شوهر خارج شده باشد، زن دیگر نمیتواند به آن رجوع کند.
- فوت شوهر: در صورت فوت شوهر، زن باید مهریه خود را از ترکه وی مطالبه نماید و دیگر امکان رجوع به شوهر وجود نخواهد داشت.
- صلح در خصوص مهریه: چنانچه زن و شوهر در قالب عقد صلح، توافق کنند که زن از مهریه خود صرفنظر نماید، خواه صلح رایگان یا معوض باشد، زن دیگر حق رجوع به مهریه را نخواهد داشت.
- رجوع به مهریه بذل شده پس از پایان عده در طلاق خلع یا مبارات: در این نوع طلاق که از انواع طلاق بائن است، اگر زن پس از پایان عده به مهریه یا مال بذل شده رجوع کند، شوهر میتواند به زن رجوع نموده و رابطه زناشویی را احیا نماید.
لازم به ذکر است که در تمامی این موارد، رعایت شرایط و تشریفات قانونی اهمیت ویژهای دارد. بنابراین توصیه میشود زنان در خصوص مطالبه مهریه پس از بخشش، حتماً از مشاوره کارشناسان حقوقی بهره گیرند تا از حقوق قانونی خود به نحو احسن آگاهی یابند و مصون از هرگونه تضییع حق باشند.
شرایط بخشیدن مهریه چیست؟
بخشیدن مهریه توسط زن به شوهر، امری است که میتواند در شرایط و موقعیتهای متفاوتی رخ دهد. این اقدام گاهی اوقات در ازای دریافت امتیازات و حقوقی از سوی زن صورت میگیرد و گاه نیز به صورت رایگان و صرفاً بر پایه عواطف و روابط عاطفی زوجین انجام میشود. در ادامه به برخی از این شرایط اشاره میکنیم:
- بخشیدن مهریه در ازای گرفتن حق طلاق: گاهی زن و شوهر به توافق میرسند که زن مهریه خود را ببخشد تا در مقابل، شوهر به او حق طلاق بدهد.
- بخشیدن مهریه در ازای گرفتن حضانت فرزند: در برخی موارد، زن برای اینکه حضانت فرزند یا فرزندان خود را به دست آورد، حاضر میشود مهریه خود را به شوهر ببخشد.
- بخشیدن مهریه به صورت رایگان و صرفاً بر پایه عواطف و روابط عاطفی: گاهی نیز زن بدون هیچ گونه چشمداشت یا انتظار امتیازی، صرفاً بر اساس عواطف و روابط خوب با شوهر، تصمیم به بخشیدن مهریه خود میگیرد.
در هر یک از این موارد، توصیه میشود بخشیدن مهریه از طریق تنظیم سند رسمی در دفاتر ثبت اسناد رسمی انجام شود تا از اعتبار و استحکام قانونی لازم برخوردار باشد.
فریب در بخشش مهریه
مطابق با قوانین جاری، فریب در بخشیدن مهریه توسط زن میتواند موجب بطلان و بیاعتبار شدن این اقدام حقوقی گردد. به عبارت دیگر، اگر ثابت شود که زن تحت تاثیر اقدامات فریبکارانه و گمراهکننده شوهر، اقدام به بخشیدن مهریه خود نموده است، در چنین شرایطی، بخشش مهریه فاقد اعتبار قانونی خواهد بود.
برای احراز فریب در این موضوع، زن باید در دادگاه حقوقی دعوای مربوطه را مطرح نماید. دادگاه پس از بررسی جوانب امر، در صورتی که به این نتیجه برسد که زن قصد واقعی بخشیدن مهریه را نداشته و صرفاً تحت تاثیر اقدامات فریبکارانه شوهر چنین کرده است، حکم به بطلان و بیاعتبار بودن بخشش مهریه خواهد داد.
در چنین حالتی، زن میتواند مجدداً مهریه خود را از شوهر مطالبه نماید. البته صدور این حکم از سوی دادگاه، مستلزم ارائه ادله و مدارک کافی از سوی زن در خصوص وقوع فریب است.
لازم به ذکر است که در مواردی که بخشش مهریه در قالب ابراء ذمه شوهر یا اقرار زن به دریافت مهریه در دفترخانه رسمی صورت گرفته باشد، امکان رجوع از آن وجود نخواهد داشت. اما در صورت بذل یا هبه رایگان مهریه، چنانچه شرایط آن برقرار باشد، زن میتواند به مهریه خود رجوع نماید.
کلام غایی
موضوع میتوان مهریه را پس از بخشش مطالبه کرد؟ از مسائل پیچیده و دارای ابعاد حقوقی متعدد است که نیازمند دقت نظر و آگاهی کامل از قوانین و مقررات مربوطه میباشد. هرچند در برخی موارد، زن میتواند پس از بخشیدن مهریه، مجدداً آن را مطالبه نماید، اما در شرایطی دیگر، این امر غیرممکن یا دارای پیچیدگیهای حقوقی خاص خواهد بود.لذا توصیه میگردد زنان در خصوص بخشیدن یا مطالبه مهریه، حتماً از مشاوره و راهنمایی کارشناسان امر بهره گیرند تا از حقوق قانونی خویش به نحو احسن آگاهی یابند و مصون از هرگونه تضییع حق باشند.
همچنین رعایت کامل تشریفات و قواعد قانونی در این موضوع، از جمله ثبت بخشش در دفاتر رسمی، از اهمیت ویژهای برخوردار است.در هر صورت، بایسته است زنان با هوشیاری و دقت نظر تصمیم گیری نموده و از هرگونه عجله و شتابزدگی در این امر حساس پرهیز کنند. زیرا بخشیدن مهریه، اقدامی است که میتواند پیامدهای حقوقی و مالی بلندمدتی برای آنان داشته باشد و جبران آن پس از وقوع، کار بسیار دشواری خواهد بود.