مهریه یکی از حقوق قانونی زنان در هنگام ازدواج به شمار میآید که نشاندهنده تعهد و مسئولیتهای مرد نسبت به همسرش است. در این راستا، یکی از مسائل مهمی که بسیاری از کاربران با آن مواجهاند، موضوع تکلیف مهریه در طلاق غیابی است. طلاق غیابی به شرایطی اطلاق میشود که یکی از طرفین، در جلسه دادگاه شرکت نمیکند و دادگاه یکجانبه حکم را صادر می فرمایید. این امر ممکن است تأثیرات خاصی بر حقوق مالی مانند مهریه داشته باشد. بنابراین، آشنایی با قوانین و مقررات مربوط به مهریه، بهویژه در شرایط طلاق غیابی، برای زنان و مردان ضروری است تا بتوانند درک درستی از حقوق و تعهدات خود داشته باشند و از بروز مشکلات احتمالی در این زمینه جلوگیری کنند. در این مقاله به همه ی جوانب مهریه در طلاق غیابی می پردازیم پس تا انتها همراه ما باشید.
منظور از رأی غیابی و طلاق غیابی چیست؟
رأی غیابی و طلاق غیابی از مفاهیم مهم و کارآمد در نظام حقوقی کشور محسوب میشوند که در بسیاری از موارد به تسهیل فرآیندهای قضایی کمک میکنند. پیش از آنکه به موضوع تکلیف مهریه در طلاق غیابی بپردازیم، ضروری است که به تعریف و نحوه شکلگیری رأی غیابی و طلاق غیابی توجه کنیم.
به طور کلی، رأی غیابی زمانی صادر میشود که متشاکی (طرف شکایت) بلافاصله پس از ابلاغ دادخواست و دعوت به حضور در دادگاه، به هر دلیلی در جلسه دادگاه حاضر نشود. این وضعیت تحت شرایط خاصی اتفاق میافتد که در قوانین موجود، بهویژه در مواد ۶۸، ۶۹ و ۷۰ قانون آیین دادرسی مدنی، به طور واضح تبیین شده است. طبق این مواد، برای تشکیل جلسه دادگاه و صدور رأی، ابلاغ شکایت به متشاکی باید به شیوههای قانونی انجام شود. از جمله این شیوهها میتوان به ارسال ابلاغیه در آدرس مندرج، تسلیم ابلاغیه به نزدیکان و بستگان درجه یک و حتی الصاق آن به درب محل سکونت اشاره کرد.
در صورتی که شرایط ابلاغ رعایت شده و متشاکی به دادگاه مراجعه نکند، رأی به صورت غیابی صادر میشود. این آرای غیابی در واقع نشاندهنده این است که متشاکی خود را از مراجعه به مراحل قضایی معاف کرده و به همین دلیل، دادگاه اقدام به صدور رأی میکند. چنین رویهای به دادگاه این امکان را میدهد که در رسیدگی به پروندهها وقفه ایجاد نشود و حقوق شاکی نیز حفظ گردد.
به ویژه در موارد مربوط به طلاق، اصطلاح “طلاق غیابی” به کار میرود. در اینجا نیز همانند رأی غیابی، اگر یکی از طرفین دعوی (معمولاً مرد) به دادگاه حاضر نشود و مراحل ابلاغ رعایت شده باشد، دادگاه میتواند نسبت به درخواست طلاق اقدام و رأی را صادر کند. طلاق غیابی باعث میشود که طرف حاضر بتواند بدون حضور طرف مقابل، حقوق خود را پیگیری کرده و به جدایی قانونی برسد.
از نظر حقوقی، رأی غیابی میبایست در زمان لازم الاجرا قرار گیرد و طرف متضرر میتواند به رأی صادره اعتراض کند. اما بررسی و اعتراض به رأی غیابی نیز تابع قواعد و شرایط خاصی است که باید از سوی معترض رعایت شود. در نهایت، آگاهی از نحوه عمل رأی غیابی و طلاق غیابی میتواند به افراد کمک کند تا در زمان مواجهه با چنین موقعیتهایی، بهتر تصمیمگیری کنند و حقوق خود را به درستی پیگیری نمایند.
حقوق زن و مرد در طلاق غیابی
طلاق غیابی یکی از انواع طلاق است که در آن یکی از زوجین به دلیل عدم حضور در دادگاه، به صورت یکطرفه و بدون دفاع، از طرف دادگاه صادر میشود. این نوع طلاق بسته به شرایط و موارد خاص، میتواند منجر به بروز مسائل حقوقی و اجتماعی متعددی شود. پس از صدور رأی طلاق غیابی، حقوق زن و مرد همچنان پابرجا و لازمالاجرا است و هیچیک از طرفین نمیتوانند از این حقوق چشمپوشی کنند.
بعد از صدور رأی طلاق غیابی، برای رسیدگی به مواردی مانند مهریه، طرف مقابل تا ۲۰ روز فرصت دارد تا نسبت به رأی صادر شده واخواهی کند. این مسئله به منظور جلوگیری از سوءاستفاده و شیطنتهایی طراحی شده است که ممکن است در فرآیند طلاق غیابی به وقوع بپیوندد. حق واخواهی در این زمان، به طرف مقابل اجازه میدهد تا نظرات و دلایل خود را مطرح نماید و در صورت نیاز، رأی را به چالش بکشد.
یکی از اصلیترین حقوقی که در این نوع طلاق به زن تعلق میگیرد، حق دریافت مهریه است. مهریه به عنوان یکی از مهمترین حقوق مالی زن در ازدواج، در طلاق غیابی همچنان بر عهده مرد میباشد و او موظف است تا نسبت به پرداخت آن اقدام کند. علاوه بر مهریه، حقوق دیگری از جمله نفقه، اجرت المثل و نفقه زمان عده نیز بر عهده مرد قرار دارد و او نمیتواند از پرداخت آنها خودداری کند.
دادگاه تنها در صورتی رأی طلاق غیابی صادر میکند که تمام حقوق زوجین در رأی مذکور به دقت ذکر شده باشد و خواهان طلاق موظف است که این حقوق را بپذیرد. این موضوع نشاندهنده اهمیت توجه به حقوق هر دو طرف در فرایند طلاق است و بر این نکته تأکید میکند که هیچگونه بیعدالتی و نادیده گرفتن حقوق یکی از طرفین قابل قبول نیست. در نهایت، طلاق غیابی، هرچند میتواند به عنوان یک راهکار سریع برای خاتمه دادن به زندگی مشترک مورد استفاده قرار گیرد، اما باید با در نظر گرفتن حقوق قانونی و شرعی هر دو طرف انجام شود.
تکلیف مهریه در طلاق غیابی از طرف زوج
در مراحل رسیدگی به دادخواست طلاق غیابی، دادگاه با توجه به قوانین و مقررات موجود، رأیی صادر میکند که در آن کلیه حقوق و تعهدات طرفین، بهویژه حقوق زوجه، مورد بررسی و لحاظ قرار میگیرد. به همین دلیل، حتی در صورت صدور رأی طلاق غیابی، زوجه همچنان قادر است تا مهریه خود را دریافت کند. بر اساس ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، به محض وقوع طلاق، زوجه مستحق دریافت مهریه خواهد بود و این حق هیچگاه از بین نمیرود.
همانطور که در قسمت قبل اشاره شد، شایان ذکر است که علاوه بر مهریه، سایر حقوق و مزایای قانونی زوجه نیز در رأی دادگاه مورد توجه قرار میگیرد. این حقوق میتواند شامل نفقه، اجرتالمثل ایام زندگی مشترک و دیگر مزایای قانونی باشد که ممکن است زوجه به آنها مستحق باشد. در واقع، توجه به کلیه حقوق زوجه در طلاق غیابی، نشاندهنده احترام به موازین حقوقی و اخلاقی است که بر زندگی خانوادگی و روابط زناشویی حاکم است.
بنابراین، در صورتی که زوجه بعد از طلاق غیابی درصدد مطالبه مهریه و یا دیگر حقوق قانونی خود برآید، میتواند با تنظیم درخواست و ارائه مستندات لازم به دادگاه، در جهت احقاق حق خود اقدام نماید. این مسئله همچنین در جلوگیری از تضییع حقوق زوجه و تبیین گستره مسئولیتهای زوج در مراحل طلاق مؤثر است.
به طور خلاصه، مهریه در طلاق غیابی، صرفنظر از عدم حضور زوجه در دادرسی، که توسط زوج صورت گرفته است، همچنان حق مسلم وی باقی میماند و از ارائه شکایت و مطالبه حقوق قانونیاش محروم نخواهد شد.
تکلیف مهریه در طلاق غیابی از طرف زوجه
موضوع مهریه در طلاق غیابی به ویژه زمانی که دادخواست طلاق از طرف زوجه باشد، از جنبههای حقوقی و اجتماعی حائز اهمیت است. این مسئله بهویژه در مواردی که زوج مفقود شده است، ابعاد پیچیدهتری به خود میگیرد. در این قسمت به بررسی شرایط و روند قانونی مهریه در این نوع از طلاق خواهیم پرداخت.
زمانی که زوجه به عنوان خواهان طلاق غیابی اقدام مینماید و زوج در دسترس نیست، مسئله مطالبه مهریه به چالش میخورد. در این شرایط، زوجه نمیتواند به طور مستقیم از زوج مفقود شده مهریه خود را مطالبه کند، چراکه ارتباطی با او ندارد. به همین دلیل، زوجه مجاز است که با مراجعه به دادگاه و ارائه مستندات لازم، اقدام به توقیف حسابهای بانکی و سایر اموال و مستغلات زوج نماید. این اقدام قانونی به زوجه این امکان را میدهد که حق خود را نسبت به مهریه دریافت کند و از تضییع حقوق خود جلوگیری نماید.
مهم است که توجه کنیم در صورتی که زوجه وکالت تام الاختیار برای طلاق از طرف زوج را داشته باشد، طلاق صادر شده دیگر به عنوان طلاق غیابی شناخته نمیشود و به نوعی طلاق توافقی محسوب میگردد. این تفاوت در شناخته شدن نوع طلاق، تأثیرات قابل توجهی بر روند قانونی و حقوقی ماجرا خواهد داشت. در این موارد، قاضی با توجه به بندهای مندرج در وکالتنامه و شرایط توافقشده، اقدام به صدور رأی خواهد کرد و قوانین مربوط به طلاق توافقی بر این فرآیند حاکم خواهد بود.
شرایط اخذ طلاق غیابی
در مواقعی که شوهر به عنوان طرف غایب شناخته میشود، اخذ طلاق برای زوجه نسبتاً سادهتر است. با توجه به حق قانونی شوهر در درخواست طلاق، حکم طلاق غیابی به راحتی صادر میشود. اما در مورد زوجه، شرایط متفاوت است. زوجه برای برقراری حق خویش در دریافت طلاق، نیازمند ارائه مدارک و مستندات معتبری است که نشاندهنده حقانیت او باشد.
از جمله شرایطی که زوجه میتواند برای اخذ طلاق غیابی به آن استناد کند، میتوان به مفقود بودن شوهر به مدت چهار سال اشاره کرد. طبق قوانین، اگر شوهر به مدت چهار سال غایب باشد و زوجه قادر به برقراری ارتباط با او نباشد، میتواند با ارائه مدارک لازم، درخواست طلاق غیابی را مطرح کند.
یکی دیگر از شرایط مهم عدم پرداخت نفقه به مدت شش ماه است. این مورد نشاندهنده عدم توجه شوهر به نیازهای مالی همسرش است و زوجه میتواند این موضوع را به عنوان دلیلی محکم جهت اخذ طلاق غیابی مطرح کند.
همچنین باید به بندهای مندرج در عقدنامه اشاره کرد که به عنوان حق طلاق برای زن تعیین شده است. این بندها میتوانند شامل شرایطی باشند که به زوجه اجازه میدهند در صورت وجود مشکلات جدی در زندگی مشترک، نسبت به گرفتن طلاق اقدام کند.
در نهایت، اگر هیچکدام از این شرایط در دسترس نباشد، قاضی ممکن است با درخواست زوجه برای طلاق غیابی مخالفت کند. لذا برای برگزاری مراحل قانونی و کسب نتیجه مطلوب، زوجه ممکن است نیاز به مشاوره حقوقی و کمک وکیل پایه یک دادگستری داشته باشد.
آیا امکان تقسیط مهریه در طلاق غیابی وجود دارد؟
طلاق غیابی یکی از پیچیدهترین مراحل حقوقی در خانوادهها به شمار میآید و به ویژه در مواردی که مرد درخواست طلاق را ارائه میدهد و زن از حضور در دادگاه امتناع میورزد، جنبههای حقوقی و مالی این موضوع بسیار مهم میباشد. در چنین حالتی، دادگاه حکم طلاق غیابی را صادر میکند و مرد مسئولیت پرداخت مهریه را بر عهده میگیرد.
سوالی که در اینجا مطرح میشود، این است که آیا در مورد طلاق غیابی، امکان تقسیط مهریه وجود دارد یا خیر. در پاسخ باید گفت بله، در این شرایط تقسیط مهریه امکانپذیر است. پس از صدور حکم طلاق غیابی و پایان مهلت اعتراض، مرد میتواند به دادگاه مراجعه کرده و عدم تمکن مالی خود را به اثبات رساند. این امر نیازمند ارائه مستنداتی دال بر وضعیت مالی مرد است تا دادگاه از توانایی او برای پرداخت مهریه آگاه شود.
اگر دادگاه عدم تمکن مالی را تأیید کند، میتواند بر اساس شرایط مالی مرد، پیشقسط و میزان اقساط مهریه را تعیین نماید. در نتیجه، مرد موظف خواهد بود تا طبق قسطهای تعیین شده، مهریه را به زن پرداخت کند. این فرآیند نه تنها به حمایت از حقوق زن کمک میکند، بلکه از فشار مالی بر مرد نیز جلوگیری به عمل میآورد و شفافیت بیشتری به موضوع میبخشد. بنابراین، در طلاق غیابی، امکان تقسیط مهریه مشروع بوده و با رعایت ضوابط قانونی، امکان پذیر است.
کلام غایی
با توجه به اینکه پرداخت مهریه همواره بر عهده مرد قرار دارد، ضروری است که این پرداخت در موارد طلاق غیابی نیز بهطور کامل انجام پذیرد. در این مقاله، تلاش ما بر آن بوده است که تمامی جوانب مرتبط با تکلیف مهریه در طلاق غیابی را تشریح نماییم. به منظور کسب اطلاعات بیشتر پیرامون این موضوع، شما میتوانید مقالات مرتبط با طلاق غیابی را در وبسایت “از وکیل بپرس” مطالعه کنید. اگر از محتوای این مقاله رضایت دارید، با روشن کردن ستارههای مقاله، ما را خوشحال نمایید.
