طلاق چیست؟ بررسی انواع و اقسام آن در قانون ⭐️⚡

طلاق در لغت به معنای رها شدن است. در واقع تمامی زوجین زندگی مشترک خود را با عشق و تفاهم شروع می کنند و در بسیاری از موارد این عشق مبدل به ناسازگاری خواهد شد و در این صورت است که زوجین راهی جز طلاق را پیش روی خود نمی بینند. در واقع طلاق نهادی است که زن و مرد می توانند به صورت شرعی و قانونی از یکدیگر جدا شده و ادامه زندگی خود را بدون دغدغه های حقوقی دنبال کنند. البته طلاق نیز به مانند سایر اعمال حقوقی دارای آثاری است. در این مقاله سعی داریم شما را با پاسخ این پرسش آشنا کنیم که طلاق چیست؟ لطفا تا انتها ما را در سایت از وکیل بپرس همراهی کنید.

طلاق چیست؟

پیش از اینکه بخواهیم توضیح دهیم که طلاق چیست؟ باید معنای آن را از نظر لغوی مورد بررسی قرار دهیم. در واقع طلاق یک کلمه عربی است که از فقه اسلامی وارد قوانین ایران شده است. در لغت طلاق به معنای گشودن گره و رها شدن است. در واقع در فقه استرخاج شده از اسلام، طلاق به معنای پایان دادن به زندگی مشترک با لفظ مخصوص است.

گاهی در زندگی مشترک، دو طرف با شرایطی رو به رو می شوند که به هیچ عنوان امکان سازش در میان آن ها وجود ندارد. در این صورت است که آن ها می توانند با استفاده از طلاق، به شیوه ای قانونی از یکدیگر جدا شده و تکلیف حقوقی که بر اساس قانون برای آن ها مشخص شده است را تعیین نمایند.

در واقع طلاق یکی از مرسوم ترین و رایج ترین دعاوی است که در دادگاه ها مورد بررسی قرار می گیرد. در سال های اخیر نیز شاهد بالا رفتن آمار طلاق به دلایل فرهنگی بسیاری بوده ایم. در نظر داشته باشید که همین بالا رفتن آمار طلاق در سال های اخیر باعث شده است تا امروزه با حجم عظیمی از پرونده های مفتوحه در دادگاه ها رو به رو باشیم.

انواع طلاق در قانون ایران

در پاسخ به این سوال که طلاق چیست؟ اشاره داشتیم که طلاق یک روند قانونی برای پایان دادن به زندگی مشترک از سوی زن و مردی است که دیگر تمایلی به زندگی در کنار یکدیگر نداشته و به دنبال راهی برای ترک آن می گردند؛ اما باید اشاره داشته باشیم که در قانون ایران که از اسلام استخراج شده است، طلاق را می توان به چند دسته تقسیم بندی کرد.

ذکر این نکته ضروری است که در زمان نکاح، حقوق و تعهداتی برای مرد و زن در نظر گرفته می شود که در هنگام اقدام برای طلاق لازم است به طور دقیق به این حقوق رسیدگی شود. در قانون مدنی و مواد مختلف آن به طلاق و انواع آن اشاره شده است. به طور کلی بر اساس آن چیزی که از قانون مدنی به دست می آید طلاق را می توان به دو دسته طلاق بائن و طلاق رجعی تقسیم بندی کرد.

در قانون مدنی حق طلاق به مرد سپرده شده است؛ اما در سال های اخیر قانون دچار تغییراتی اساسی شده است. در قانون جدید طلاق مقدر شده است که زن نیز تحت شرایطی خاص با ارائه دلایل محکمه پسند می تواند درخواست طلاق نماید. در قانون حق طلاق به مرد داده شده است؛ اما هرگز نباید چنین فکر کنیم که زن تحت هیچ شرایطی حق اقدام برای جدایی را ندارد.

اگر بخواهیم طلاق را بر اساس تمایل هر یک از آن ها به جدایی تقسیم بندی کنیم، می توان آن را در دسته های طلاق توافقی، طلاق از طرف مرد و طلاق از طرف زن دسته بندی کرد. در خصوص اینکه طلاق چیست؟ و انواع آن کدام است؟ می توان گفت که انواع طلاق بر اساس درخواست کننده برای آن به شرح زیر است. در ادامه درباره هر یک از آن ها توضیح می دهیم.

طلاق از طرف مرد

در پاسخ به این سوال که طلاق چیست؟ اشاره داشتیم که طلاق از طرف مرد یکی از راه های قانونی برای جدایی زوجین از یکدیگر است. همچنین گفتیم در قانون مدنی به صراحت بیان شده است که طلاق از حقوق قانونی مرد است. البته لازم است به این موضوع را ذکر نماییم که مرد برای درخواست طلاق لازم است تشریفات قانونی را طی کند.

در گذشته از این جهت که طلاق از حقوق قانونی مرد به شمار می رفت، زوج می توانست بدون طی نمودن هیچ مرحله قانونی و تشریفاتی برای جدایی از زوجه اقدامات لازم را به انجام برساند؛ اما در سال های اخیر قانون دچار تغییر شده است. اکنون مرد در صورتی می تواند از همسر خود طلاق بگیرد که با روند قانونی، تکلیف حقوق او مانند مهریه و… را مشخص کند.

در ماده 1133 قانون مدنی در خصوص طلاق از طرف مرد توضیحاتی ارائه شده است. در این ماده قانونی شرایطی برای جدایی مرد از همسرش بیان شده است که در صورت رعایت این شرایط مرد می تواند به زندگی مشترک خود پایان بدهد. در گام نخست مرد لازم است به دادگاه خانواده برای رسیدگی پرونده طلاق، درخواست گواهی عدم امکان سازش بدهد.

پس از ارائه درخواست گواهی عدم امکان سازش لازم است مرد با حضور در دادگاه این موضوع را به اثبات برساند که هیچ گونه امکان سازش و زندگی مشترک با همسر باقی نمانده است. در این صورت است که دادگاه با بررسی تمامی جوانب مورد نیاز، در نهایت گواهی عدم امکان سازش را صادر خواهد کرد. البته به حقوق زن نیز رسیدگی خواهد شد.

اکنون که در خصوص طلاق چیست؟ توضیحاتی را ارائه می دهیم باید بدانید که مرد ملزم به شرکت در جلسات داوری است. از سوی دیگر می دانیم که اسلام و به تبع آن قانون، زن را دارای حقوقی در ازدواج کرده است که از جمله مهم ترین آن ها می توانیم به مهریه، نفقه، اجرت المثل، حق حضانت و… اشاره کرد. باید تکلیف این حقوق پیش از طلاق مشخص شود.

طلاق از طرف زن

در خصوص اینکه طلاق چیست؟ توضیحاتی را ارائه داده و به مواد قانونی در این خصوص نیز استناد کردیم. لازم به ذکر است که حق طلاق بر اساس قانون با مرد است؛ اما قانون در سال های اخیر به نفع بانوان تغییر کرده است. در واقع شرایطی در نظر گرفته شده است که زن می تواند با دریافت حقوق خود به صورت کامل، برای طلاق اقدام کند.

طلاق از طرف زن به دو صورت امکان پذیر خواهد بود. در نوع اول زن می تواند از همسر خود وکالت در طلاق دریافت کرده و برای جدایی از او پیش قدم شود. وکالت در طلاق را در اصطلاحات عامیانه به عنوان حق طلاق زن می شناسند. روش دیگری که زن می تواند با استفاده از آن برای جدایی از مرد اقدام کند، اثبات عسر و حرج در دادگاه است.

عسر و حرج به معنای وقوع شرایطی در زندگی زن است که ادامه زندگی برای او سخت باشد. در این صورت است که او می تواند با استناد به دلایل محکمه پسند از دادگاه درخواست طلاق کند. در نظر داشته باشید که در شرایطی زن ناشزه نیز می تواند برای جدایی از همسرش اقدام کند که در اصل جزو زیر مجموعه های دو روش بالا دسته بندی می شود.

طلاق از طرف زن با داشتن حق طلاق

در پاسخ به این سوال که طلاق چیست؟ اشاره داشتیم که طلاق یک روند قانونی برای جدایی زوجین از یکدیگر است. در ادامه به انواع طلاق اشاره داشتیم و بیان کردیم که طلاق از طرف زن به مانند طلاق از طرف مرد و طلاق توافقی از انواع آن به شمار می رود. همچنین اشاره داشتیم که طلاق از طرف زن به دو روش اعطای وکالت در طلاق و اثبات عسر و حرج صورت می گیرد.

حق طلاق با مرد است و این بدان معنا است که مرد در صورت تمایل می تواند حق خود را در اختیار زن نیز قرار بدهد. در این صورت است که مرد می تواند به زن در طلاق وکالت داده تا زن هر زمان که تمایل داشت برای جدایی از مرد اقدامات لازم را به انجام برساند. این روش در کنار اثبات عسر و حرج از روش های طلاق از طرف زن است.

طلاق از طرف زن با اثبات عسر و حرج

در نظر داشته باشید که طلاق از طرف زن با ارائه دلایل محکمه پسند به دادگاه و اثبات عسر و حرج نیز امکان پذیر است. در خصوص اینکه طلاق چیست؟ باید بگوییم که یکی از روش های در نظر گرفته شده در قانون جدید طلاق این است که اگر زن به هر دلیلی در زندگی مشترک خود با مشکلات اساسی رو به رو شد می تواند از همسر خود طلاق بگیرد.

در قانون برخی از مواردی که زن می تواند با استناد به آن ها از همسر خود طلاق بگیرد بیان شده است. البته باید اشاره داشته باشیم که تنها این موارد شامل عسر و حرج نمی شود و در صورتی که زن بتواند به هر دلیلی سختی خود را در دادگاه به اثبات برساند، ممکن است قاضی پرونده حکم عدم امکان سازش را صادر کرده و به زن حق طلاق بدهد.

یکی از دلایل محکمه پسند که زن می تواند با اتکا به آن از مرد جدا شود، عدم پرداخت نفقه از سوی مرد است. در قانون مقدر شده است که تامین هزینه های جاری زندگی زن بر عهده مرد است و اگر مرد برای مدت زمان مشخصی از پرداخت نفقه و تامین نیازهای اولیه زن خودداری نماید، زن می تواند از دادگاه درخواست طلاق و جدایی از مرد را داشته باشد.

همچنین اگر مرد به مدت چهار سال غیبت داشته باشد و در تمامی این مدت از او خبری در دست نباشد، به طور کامل زندگی زن با عسر و حرج رو به رو می شود. در این صورت نیز زن می تواند درخواست طلاق کند. یکی دیگر از مواردی که در قانون مورد اشاره قرار گرفته است، عدم وجود قوه باروری در مرد است. اگر پنج سال از ازدواج بگذارد و زن باردار نشود می تواند طلاق بگیرد.

طلاق توافقی

در خصوص طلاق چیست؟ به اینجا رسیدیم که طلاق را می توان بر اساس فردی که درخواست آن را دارد به سه دسته کلی تقسیم بندی کرد. در طلاق توافقی به طور مشترک مرد و زن مایل به جدایی از یکدیگر هستند. قانون این نوع از طلاق را نیز به رسمیت شناخته است و شاید بتوان گفت ساده ترین راه طلاق همان طلاق توافقی است.

البته در طلاق توافقی نیز لازم است دو طرف به تشریفات پایبند بوده و روند قانونی در نظر گرفته شده را پشت سر بگذارند. در این صورت است که قاضی پرونده پس از بررسی تمامی شرایط حاکم بر دعاوی مطرح شده در نهایت حکم عدم امکان سازش را صادر خواهد کرد. در این صورت است که دو طرف می توانند از یکدیگر جدا شوند.

در نظر داشته باشید که پیش از اقدام برای طلاق توافقی لازم است تمامی حقوق مرد و زن به طور کامل مشخص و تعیین تکلیف شود. برای مثال لازم است حقوق زن در خصوص مهریه و حضانت فرزند مشخص شود. به طور معمول مرد در ازای رضایت به طلاق توافقی، قسمتی از حقوق زن را مطالبه می کند. برای مثال در صورتی زن را طلاق می دهد که او نفقه را ببخشد.

انواع طلاق بر اساس امکان رجوع

در نظر داشته باشید که قانون شرایطی را مقدر کرده است که در مواردی مرد و زن می توانند در زمان عده به یکدیگر رجوع کرده و بدون اینکه نیاز به ازدواج مجدد و جاری شدن نکاح تازه بین آن ها باشد، در کنار یکدیگر به مانند سابق زندگی نمایند. البته لازم است در چنین شرایطی زن و مرد، رجوع خود را در محاکم قضایی ثبت نمایند.

حق رجوع بر اساس آن چیزی که از قانون به دست می آید همیشه با مرد است. حتی اگر خلاف این موضوع نیز شرط شده باشد. طلاق را می توان بر اساس حق رجوع به دو دسته طلاق بائن و طلاق رجعی دسته بندی کرد. لازم است اشاره داشته باشیم که هر یک از انواع طلاق با شرایط خاص خود دنبال شده و باید در خصوص آن ها اطلاعات دقیقی داشته باشیم.

طلاق رجعی

طلاق رجعی نوعی از طلاق است که در آن این حق به مرد داده شده است که در زمان نگه داشتن عده از سوی زن به او رجوع کرده و بدون اینکه نیاز به ازدواج مجدد باشد، ادامه زندگی مشترک را با همسر خود تجربه نماید. همان طور که اشاره داشتیم بر اساس قانون حق رجوع در طلاق رجعی به مرد داده شده است.

پس از پایان یافتن عده، حق رجوع از مرد برداشته می شود و او دیگر نمی تواند به زن رجوع کند. بیشتر طلاق هایی که در محاکم قضایی صورت می گیرد از جمله طلاق رجعی به شمار می رود. البته در مواردی قانون در خصوص برخی از طلاق ها اشاره داشته است که این طلاق ها فاقد امکان رجوع برای مرد هستند که این طلاق ها را بائن می نامند.

طلاق بائن

در نظر داشته باشید که در طلاق بائن برخلاف طلاق رجعی، مرد به هیچ عنوان حق رجوع به زن در زمان عده را نخواهد داشت. در ماده 1145 قانون مدنی موارد زیر شامل طلاق بائن می شوند و امکان رجوع برای مرد وجود ندارد:

• طلاقی که پیش از نزدیکی بین زن و مرد باشد.
• طلاق زن یائسه نیز از جمله طلاق بائن دسته بندی می شود.
• در طلاق خلع و مبارات به شرطی که زن به عوض رجوع نکرده باشد از جمله طلاق بائن به شمار می رود.
• سومین طلاق که پس از سه وصلت متوالی صورت بگیرد. اعم از اینکه وصلت در نتیجه رجوع باشد و یا اینکه در نتیجه نکاح جدید صورت گرفته باشد. رجوع با هر عملی ممکن است به انجام برسد؛ اما لازم است به این نکته اشاره داشته باشیم که بر اساس قانون ثبت رجوع از سوی مرد در دادگاه الزامی می باشد.

طلاق خلع و مبارات

تا به اینجا در مقاله ی طلاق چیست؟ به اینجا رسیدیم که طلاق خلع و مبارات از جمله مهم ترین انواع طلاق بائن است که در آن به هیچ عنوان امکان رجوع مرد و زن به یکدیگر در ایام عده وجود ندارد. در واقع در طلاق خلع و مبارات، مرد و زن به دلیل کراهتی که از یکدیگر دارند برای طلاق اقدامات لازم را به انجام رسانده اند.

در واقع در طلاق خلع و مبارات، زن مالی را در اختیار مرد قرار می دهد تا مرد نیز از حق خود برای طلاق استفاده کرده و برای جدایی از زن رضایت پیدا کند. زمانی که زن به بذل رجوع کند، مرد نیز می تواند به او رجوع کند. مادامی که زن به بذل رجوع نکرده باشد، طلاق خلع و مبارات از جمله طلاق های بائن دسته بندی می شود.

طلاق نوعی ایقاع است که از جمله راه های پایان دادن به نکاح محسوب می شود. در نظر داشته باشید که در طلاق خلع و مبارات نیز لازم است توافقات کامل بین دو طرف صورت بگیرد. از سوی دیگر می دانیم که مال بخشیده شده در این نوع از طلاق، معمولا همان مهریه زن می باشد. البته برای رجوع به بذل، زن باید تشریفاتی را طی نماید.

لزوم مراجعه به وکیل در انواع دعاوی طلاق

اشاره داشتیم که طلاق یک روند قانونی و حقوقی برای آن دسته از زوجینی است که تمایل به ادامه دادن زندگی مشترک خود ندارند؛ اما پیش از اقدام برای طلاق لازم است در خصوص انواع آن و شرایطی که دارند اطلاعات کاملی را به دست آورید. چنین اطلاعاتی تنها با استفاده از دریافت مشاوره حقوقی از یک وکیل با تجربه و خبره امکان پذیر است و در غیر این صورت تنها با مطالعه چند کتاب حقوقی نخواهید توانست در این حوزه توفیقی به دست آورید.

لازم است برای رسیدگی به انواع پرونده های طلاق اعم از طلاق از طرف مرد، طلاق از طرف زن و طلاق توافقی روی دانش حقوقی و تجربیات وکلای متخصص در این زمینه اعتماد کنید. این وکلا به شما کمک خواهند کرد که به عنوان مرد یا زن از حقوق خود آگاهی کامل پیدا کرده و گام های مثبتی را در جهت تحقق آن ها بردارید. در این صورت است که می توانید از بروز خسارت های جدی در دعاوی طلاق جلوگیری به عمل آورید.

کلام آخر

از شما مخاطبان عزیز بابت همراهی با سایت از وکیل بپرس تشکر و قدردانی می کنیم. در این مقاله به سوالات شما در خصوص طلاق چیست؟ پاسخ های جامعی دادیم تا با اطلاعات کامل در این خصوص بتوانید مشکلات حقوقی خود را برطرف کرده و در نتیجه برای استخدام یک وکیل مجرب و خبره اقدامات لازم را به انجام برسانید. اکنون از شما می خواهیم که نظرات خود را با ما و سایر مخاطبان سایت در میان بگذارید.