منظور از طلاق بائن چیست؟ و چه شرایطی دارد؟ ✔️

مشکلات اقتصادی، فرهنگی و… از جمله عواملی هستند که در سال های اخیر باعث شده است تا آمار طلاق به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کند. بسیاری از قوانین و مقررات مربوط به دعاوی طلاق از فقه و احکام اسلام استخراج شده و دارای شرایط خاصی هستند. به طور کلی می توان طلاق را در دو دسته طلاق بائن و طلاق رجعی تقسیم بندی کرد که هر یک از آن ها دارای قوانین و ضوابط خاص خود است. در صورتی فرد می تواند در دعاوی طلاق از حقوق قانونی خود دفاع کند که از این قوانین و مقررات آشنایی کامل داشته باشد. اگر به دنبال شناخت کامل از طلاق بائن هستید در این مقاله با ما همراه باشید.

طلاق بائن چیست؟

باید در ابتدا در خصوص طلاق بائن به این موضوع اشاره داشته باشیم که طلاق را می توان از نظر امکان رجوع به دو دسته طلاق رجعی و بائن تقسیم بندی کرد. در نظر داشته باشید که در طلاق بائن برخلاف طلاق رجعی امکان رجوع برای مرد در نظر گرفته نشده است و مرد پس از طلاق نمی تواند در ایام عده به زن رجوع نماید.

در واقع پس از این نوع از طلاق، رابطه زناشویی به طور کامل قطع می شود. در واقع اگر در این نوع از طلاق شرعی، زن و مرد بخواهند پس از طلاق مجددا در کنار یکدیگر زندگی مشترکی داشته باشند، باید به طور قطع نکاح و ازدواج صورت بگیرد. این در حالی است که در طلاق رجعی مرد می تواند با رجوع در ایام عده بدون نیاز به عقد مجدد، به زندگی مشترک ادامه دهد.

در طلاق بائن هیچ نفقه ای برای نگه داشتن ایام عده در نظر گرفته نمی شود و این در حالی است که زن در طلاق رجعی برای ایام نگه داشتن عده نیز از مرد نفقه دریافت می کند. البته در هر دو نوع طلاق زن می تواند نفقه مدت زمان زندگی مشترک خود را از مرد به عنوان یکی از حقوق قانونی اش مطالبه کرده و در نهایت آن را دریافت نماید.

در خصوص مهریه در طلاق بائن باید به این نکته اشاره داشته باشیم که اگر در شرایطی، زن مهریه خود را بخشیده باشد به هیچ عنوان نخواهد توانست که در ایام عده مجددا آن را مطالبه و دریافت نماید. اگر در مدت زمان تعیین شده برای نگه داشتن عده، زن تصمیم بگیرد که مهریه خود را دریافت نماید، در این حالت طلاق از بائن بودن درآمده و رجعی می شود.

انواع طلاق بائن

باید اشاره کنیم که طلاق بائن را نیز می توان به چهار دسته مختلف تقسیم کرد که هر یک از آن ها دارای شرایط و قوانین خاص به خود است. در ماده 1145 قانون مدنی به طور دقیق در خصوص این چهار نوع از طلاق توضیحاتی ارائه شده است. در ادامه مقاله سعی داریم به بررسی انواع طلاق پرداخته و اطلاعات دقیقی را در اینباره به شما ارائه دهیم:

در صورتی که سن زوجه زیر 9 سال باشد: در صورتی که شخصی تصمیم بگیرد همسر خود را طلاق بدهد در حالی که سن زوجه کمتر از 9 سال است، طلاق از نوع بائن می باشد.

طلاق خانم یائسه: در نظر داشته باشید که اگر زن یائسه تصمیم به طلاق بگیرد، طلاق او از نوع بائن می باشد و دیگر در زمان نگه داشتن ایام عده مرد به هیچ عنوان از نظر قانونی نمی تواند به او رجوع کند. یائسه به معنای از دست دادن توان باردار شدن از سوی زن است.

طلاق پیش از رابطه جنسی: در طلاقی که پیش از آن رابطه زناشویی بین مرد و زن صورت نگرفته باشد، از نوع بائن می باشد. معمولا چنین طلاقی در زمان عقد اتفاق می افتد.

سه طلاقه کردن زن: در صورتی که زن و مرد سه بار از یکدیگر طلاق گرفته باشند، طلاقی که برای بار سوم اتفاق بیفتد از نوع بائن است.

احکام طلاق بائن

در خصوص طلاق بائن و انواع آن توضیحاتی را ارائه دادیم که بیانگر این است که امکان رجوع مرد در زمان ایام عده وجود نخواهد داشت و با طلاق رابطه زناشویی در زندگی مشترک به پایان می رسد و اگر زوجین مجددا به زندگی مشترک تمایل داشته باشند دوباره باید نکاح صورت بگیرد.

در خصوص این نوع از طلاق شرعی و قانونی احکامی وجود دارد که در ادامه به برخی از مهم ترین آن ها اشاره خواهیم داشت:

• در طلاق بائن، زن باید به طور قطع سه ماه و 10 روز عده نگه دارد.
• در این نوع از جدایی، لازم است زوجه به بلوغ رسیده و قدرت انتخاب داشته باشد.
• در شرایطی که صیغه طلاق بائن جاری می شود، هرگز نباید زن در عادت ماهیانه باشد.
• در صورتی که زن در جدایی از نوع بائن یائسه یا باکره باشد لازم نیست عده ای را نگه دارد.

برای پیگیری این نوع از طلاق و شروع دعاوی مربوطه، دو طرف باید درخواست طلاق خود را در دفاتر خدمات الکترونیکی ثبت نمایند تا به این شکل مراحل رسیدگی به درخواست آن ها رسما آغاز شود. البته باید به این موضوع توجه داشته باشیم که برای تنظیم دادخواست طلاق می بایست از یک وکیل ماهر و با تجربه کمک بگیرید.

مهریه در طلاق بائن چگونه است؟

در زمان اقدام برای طلاق بائن یا انواع دیگر طلاق لازم است به حقوق زن رسیدگی شود تا به این شکل عدالت در حق او جاری شده و او در تامین منافعش با مشکلی پیش رو نشود. بدون تعیین و تکلیف حقوق زن طلاق غیر ممکن است و دادگاه گواهی عدم امکان سازش را صادر نمی کند.

به طور کلی حقوق زن در طلاق بائن را می توان به دو دسته حقوق مالی و حقوق غیر مالی دسته بندی کرد. حقوق غیر مالی زن شامل حق حضانت او بر فرزندان متولد شده است. از سوی دیگر حقوق مالی زن شامل مهریه، نفقه، اجرت المثل، نحله و… می شود. در این قسمت از مقاله سعی داریم در خصوص مهریه در طلاق بائن سخن به میان آوریم.

مرد باید در زمان نکاح مبلغی یا مالی را در اختیار همسر خود به عنوان مهریه قرار بدهد. مهریه را می توان به دو دسته مهریه عند المطالبه و مهریه عند الاستطاعه دسته بندی کرد. در نظر داشته باشید که قوانین و مقررات خاصی بر هر یک از این انواع مهریه حکم فرما است و بدون کسب اطلاع در خصوص آن ها هرگز نخواهید توانست منافع خود را تامین نمایید.

اگر طلاق بائن پیش از برقراری رابطه جنسی میان زن و مرد اتفاق بیفتد، مرد ملزم است نیمی از مقدار تعیین شده به عنوان مهریه را در اختیار او قرار دهد. در نظر داشته باشید که در این صورت زن باکره است و به احتمال زیاد طلاق در زمان عقد صورت گرفته است. در واقع مرد ملزم است نیمی از مهریه را در طلاق بائن زن باکره در اختیار او قرار دهد.

اما در صورتی که پس از رابطه جنسی، زوجین تصمیم به طلاق داشته باشند، زوجه می تواند تمامی حقوق خود در خصوص مهریه را مطالبه کند. این شرایط در طلاق رجعی و طلاق بائن یکسان است و در هر دو نوع طلاق حق زن در برخورداری از مهریه محفوظ می باشد. حتی اگر زن از مرد تمکین نیز نداشته باشد، با این حال مرد ملزم به پرداخت مهریه در این نوع از طلاق است.

طلاق بائن خلعی چیست؟

اکنون که در خصوص طلاق بائن سخن به میان آوردیم و شرایط و احکام حاکم بر آن را نیز مورد بررسی قرار دادیم، وقت آن رسیده است تا در خصوص انواع این نوع از طلاق نیز اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم. در ماده 1146 قانون مدنی شرایطی پیش بینی شده است که زن و شوهر می توانند در صورت تنفر و کراهت از یکدیگر، برای طلاق اقدام کنند.

در طلاق بائن خلعی زوجه از شوهر خود به شدت کراهت دارد. تنفر و کراهت او به اندازه ای است که او تصمیم می گیرد در ازای راضی شدن مرد به طلاق، مبلغی را به او پرداخت نماید. مبلغی که زن برای راضی کردن مرد به طلاق در اختیار او قرار می دهد به طور معمول معادل مهریه، کمتر از آن یا حتی در شرایطی ممکن است بیشتر از آن باشد.

اگر بخواهیم بهتر این موضوع را توضیح بدهیم، طلاق خلع از زیر مجموعه های طلاق بائن به شمار می رود که زن به دلیل تنفر از همسرش تصمیم می گیرد مالی را در اختیار او قرار داده و در نهایت از وی طلاق بگیرد. در نظر داشته باشید که در قانون حق طلاق با مرد است و زن باید در این خصوص با پرداخت و بخشیدن مهریه مرد را راضی به طلاق کند.

در چه مواردی طلاق از نوع بائن است؟

در قسمت های قبل نیز به این موضوع اشاره داشتیم که طلاق بائن دارای انواع و اقسامی است که معمولا در چهار دسته کلی قابل دسته بندی است. قانون مدنی در ماده 1145 خود به صراحت در خصوص این چهار مورد توضیحاتی را ارائه کرده است. در بخش های قبل این چهار مورد را ارزیابی و تشریح کردیم تا اطلاعات شما در این زمینه افزایش پیدا کند.

در صورتی که اطلاعات شما در این زمینه کم است لازم می باشد به یک وکیل مجرب و خبره مراجعه کرده و با او در این خصوص صحبت کرده و از وی مشاوره حقوقی دریافت کنید. در بسیاری از موارد شما شرایطی مشابه با چهار مورد ارائه شده دارید که در آن صورت جدایی شما از نوع بائن است و باید احکام مربوط به آن را رعایت و اجرایی کنید.

طلاق در زمان عقد از چه نوعی است؟

در بسیاری از موارد ممکن است زن و مرد در زمان عقد تصمیم بگیرند از یکدیگر جدا شوند. منظور از زمان عقد، شرایطی است که رابطه جنسی بین زن و مرد صورت نگرفته است و زوجه همچنان باکره محسوب می شود. حال سوالی که در این خصوص پیش می آید این است که طلاق در این حالت از نوع رجعی است یا اینکه طلاق از نوع بائن می باشد؟

دقت داشته باشید که در چنین شرایطی رابطه جنسی بین دو طرف صورت نگرفته است، از این رو می توان گفت که طلاق از نوع بائن است. در واقع در این نوع از طلاق پس از جاری شدن صیغه طلاق مرد دیگر حق رجوع به زن را ندارد و اگر چنانچه مجددا زوجین تمایل دارند که زندگی مشترک با یکدیگر را شروع کنند، دوباره باید نکاح بین آن ها جاری شود.

نکته ای که باید در اینجا بیان شود این است که اگر مرد و زن در زمان زندگی مشترک و دوران عقد با یکدیگر همبستر شده باشند و رابطه جنسی بین آن ها صورت گرفته باشد، دیگر طلاق بائن نیست و شامل نوع رجعی آن می باشد؛ یعنی در این صورت مرد می تواند در زمان نگه داشتن عده به همسر خود رجوع کرده و مجددا با او زندگی مشترک را آغاز نماید.

طلاق زن یائسه از چه نوعی است؟

منظور از زن یائسه زنی است که قدرت باروری و بارداری خود را به طور کامل از دست داده است. طلاق زن یائسه از نوع طلاق بائن است و احکام مربوط به آن در این خصوص اجرا می شود. باید به این موضوع اشاره داشته باشیم که زنان بالای 50 سال دیگر عادت ماهیانه نمی شوند و همین موضوع باعث می شود تا قدرت بارداری خود را از دست داده و یائسه محسوب شوند.

در صورتی که تمایل دارید از همسر خود که یائسه محسوب می شود طلاق بگیرید باید این نکته را در نظر داشته باشید که زن یائسه ملزم به نگه داشتن عده طلاق نیست. از سوی دیگر باید بدانیم که طلاق این زن از نوع بائن می باشد؛ یعنی پس از جاری شدن صیغه طلاق، مرد دیگر از نظر قانونی نمی تواند به همسر خود رجوع کرده و مجددا بدون نکاح با او زندگی کند.

طلاق بائن مبارات چیست؟

در قسمت های قبل نیز در خصوص طلاق خلع توضیحاتی را ارائه دادیم. بیان کردیم که در طلاق خلع به نوعی زن از همسر خود تنفر و کراهت دارد. همین مسئله باعث می شود تا او در ازای دریافت حق طلاق از مرد، مهریه یا مال دیگری را به مرد ببخشد. در طلاق خلع باید اشاره داشته باشیم که این نوع از طلاق دارای شرایط طلاق بائن است.

اما اگر بخواهیم به این سوال پاسخ دهیم که طلاق مبارات چیست؟ باید بگوییم که در این نوع از طلاق شرعی و قانونی، زن و مرد از یکدیگر به صورت متقابل تنفر و کراهت دارند. در واقع می توان گفت که طلاق توافقی از جمله زیر شاخه های طلاق مبارات است که در آن مرد و زن تصمیم می گیرند به صورت مشترک از یکدیگر طلاق بگیرند.

اگر در طلاق خلع و مبارات زن تصمیم بگیرد به مال بخشیده شده رجوع کند، در این صورت است که مرد نیز می تواند به همسر خود رجوع کند. در واقع در این صورت است که طلاق دیگر بائن نخواهد بود و طلاق از نوع رجعی در نظر گرفته خواهد شد. در نظر داشته باشید که طلاق خلع و مبارات از جمله مهم ترین انواع طلاق بائن به شمار می رود.

نفقه در طلاق بائن

طلاق بائن طلاقی است که در آن مرد حق رجوع به همسرش را ندارد. این نوع طلاق می‌تواند به دلایل مختلفی مانند طلاق خلع، طلاق مبارات، طلاق به درخواست زن و طلاق به درخواست شوهر صورت بگیرد. می دانیم که نفقه یکی از مهم ترین حقوق مالی زن در زمان ازدواج به شمار می آید که در هنگام جدایی و طلاق باید در خصوص آن تعیین و تکلیف شود.

نفقه جاریه به معنای تأمین هزینه‌های زندگی روزمره زن مانند خوراک، پوشاک، مسکن و سایر ضروریات است. در طلاق بائن، زن در صورتی مستحق دریافت نفقه جاریه است که حامله باشد. در این صورت، نفقه زن تا پایان عده طلاق بر عهده مرد است. نفقه شامل هزینه هایی برای تامین نیازهای اولیه زن است و در قانون مدنی به آن اشاره شده است.

مرد پس از نکاح ملزم می شود تا تمامی نیازهای اولیه زن را برای خرید خوراک، پوشاک، مسکن و… در اختیار او قرار دهد. پرداخت نفقه می بایست تا زمان طلاق ادامه پیدا کند و زن مطلقه در زمان نکاح و دادگاه می تواند نفقه خود را مطالبه کند؛ اما سوالی که اینجا پیش می آید این است که زن در طلاق بائن می تواند برای ایام عده خود نیز نفقه دریافت کند یا خیر؟

نفقه عده به معنای تأمین هزینه‌های زندگی زن در دوران عده طلاق است. عده طلاق بائن برای زن مطلقه غیرحامل سه ماه و ده روز است. در این مدت، زن مستحق دریافت نفقه از مرد نیست. در واقع اگر طلاق از نوع بائن باشد، زن اگر ملزم به نگه داشتن عده باشد مرد هیچ مسئولیتی در قبال پرداخت نفقه به او را ندارد. مگر اینکه زن باردار باشد.

زن مطلقه حامله در صورتی که حامل فرزند شوهر خود باشد تا زمان وضع حمل و شیردهی فرزند، مستحق دریافت نفقه از مرد است. در این مدت، نفقه زن شامل هزینه‌های زندگی روزمره، هزینه‌های پزشکی و شیردهی فرزند است. پس از اینکه زن فرزند خود را به دنیا آورد، نفقه او برداشته خواهد شد؛ اما مرد همچنان ملزم به پرداخت نفقه فرزند خود است.

طلاق رجعی چیست؟

طلاق رجعی نوعی از طلاق است که در آن مرد می‌تواند در زمان عده، به زنی که طلاق داده، رجوع کند؛ یعنی بدون آنکه صیغه عقد خوانده شود، او را دوباره همسر خود کند. لازم به ذکر است که طلاق رجعی در نقطه ای کاملا مقابل طلاق بائن قرار می گیرد و احکام آن متفاوت است. طلاق رجعی بر اساس ماده ۱۱۴۸ قانون مدنی ایران به این شرح تعریف شده است:

در طلاق رجعی برای شوهر در مدت عده حق رجوع است. بنابراین، دو شرط برای طلاق رجعی وجود دارد:

• زن باید در زمان عده باشد.
• نفقه زن بر عهده مرد است.
• مرد باید طلاق را جاری کرده باشد.
• زن همچنان زوجه مرد محسوب می‌شود.
• اگر زن یا مرد در این مدت بمیرد، دیگری از او ارث می‌برد.
• مدت عده برای زنانی که عادت ماهانه می‌بینند، سه مرتبه عادت ماهانه است. برای زنانی که عادت ماهانه نمی‌بینند، سه ماه است. برای زنان حامله تا زمان وضع حمل است.

کلام آخر

از شما مخاطبان عزیز بابت اینکه تا پایان مطلب در سایت از وکیل بپرس کنار ما بودید تشکر و قدردانی می کنیم. در این مقاله سعی کردیم به بررسی طلاق بائن به عنوان یکی از مهم ترین انواع طلاق اشاره داشته باشیم و احکام مربوط به آن را نیز مورد بررسی قرار دهیم. علاوه بر آن سعی کردیم در خصوص مهریه در طلاق بائن و انواع این نوع از طلاق اشاراتی را داشته باشیم. در پایان نیز طلاق زن یائسه و باکره را نیز تشریح نمودیم. اکنون از شما تقاضا داریم که اگر قصد ارائه تجربیات خود را دارید آن را با سایر مخاطبان سایت ما به اشتراک بگذارید.