حکم شروع کننده دعوا چیست؟⚖️فرایند شکایت به چه صورت است؟
دعوا به معنای زدن یا ضربه زدن به شخصی است و معمولاً به صورت فیزیکی و با استفاده از دستها صورت میگیرد. این عمل معمولاً به عنوان یک شکنجه یا اقدام خشونت آمیز در نظر گرفته میشود و در بسیاری از موارد، در برابر قوانین مختلف جرم شناخته میشود. در این نوع درگیری جسمی علاوه بر لفظ، افراد از نظر جسمی نیز به یکدیگر ضربه وارد میکنند و باید افراد حاضر در دعوا، بیشتر از سه نفر باشند تا درگیری و دعوا رخ داده باشد. حکم شروع کننده دعوا تفاوتی با سایر افراد در درگیری ندارد، تنها در صورتی که ضرب و شتم اتفاق افتاده باشد، مجازات دیه و حبس شامل آن ها خواهد شد، که معمولاً این حبس قابل تبدیل به جزای نقدی نیز میباشد. جرم دعوا از جرمهای غیر قابل گذشت است و در هر صورت شرکت کنندگان در درگیری و دعوا محکوم به تحمل حبس میشوند.
دعوا یا منازعه چیست؟
در صورتی که بین افراد درگیری صورت گیرد، به صورتی که از سوی هر دو طرف زد و خورد انجام شود، به آن منازعه یا دعوا گفته میشود، که در جامعه ایرانی دعوا به عنوان یک رفتار وافری شناخته میشود و در قوانین کیفری برای این گونه رفتارها، مجازاتهای تعیین گردیده است. چنان چه درگیری خیابانی صورت گیرد، حکم شروع کننده دعوا و مابقی افراد حاضر در دعوا در خیابان، توسط قاضی پرونده اجرا خواهد شد و عموماً مجازات آن تحمل مجازات حبس میباشد که مدت زمان آن توسط قاضی پرونده مشخص میشود.
از بیشترین دلایل حضور افراد در پزشکی قانونی، مربوط به درگیریها و دعواهای خیابانی میباشد، زیرا اکثرا اتفاقات جبران ناپذیر در یک لحظه و در حین درگیری خیابانی اتفاق میافتد. همچنین حکم دعوای خیابانی نیز با توجه به شکایتی که صورت گرفته است و میزان ضرب و شتم که به طرف مقابل وارد شده است تعیین خواهد شد. این موضوع برای فرد شروع کننده دعوا و افرادی که در نزاع شرکت دارند صدق میکند.
شایان ذکر است که اگر در حین دعوا افرادی برای جدایی، پا در میانی کنند و دچار صدمه شوند و یا به فوت آن ها منجر شود، در این صورت مطابق با نتیجه به دست آمده، کلیه افراد درگیر در منازعه به مجازاتهای ذکر شده، محکوم خواهند شد. مجازات دعوا و کتک در خیابان با توجه به نتایج به دست آمده، توسط قاضی پرونده تعیین میشود، اما به طور عمومی حکم حبس برای این افراد در نظر گرفته شده است.
فرایند شکایت در دعوا
برای شکایت در دادگاه جهت درگیری و نزاع نیاز میباشد که توسط فرد شاکی، شکواییه ثبت شود و به یکی از شعب بازپرسی ارسال شود، پس از ثبت شکواییه، پرونده به بازپرس ارسال میشود و پس از بررسی محتوای شکایت طرح شده، بازپرس طرفین را به دفتر احضار میکند و احضاریه برای آنها ارسال میشود و روز مقرر طرفین دعوا باید در شعبه بازرسی حضور داشته باشند و شکواییه توسط شاکی پرونده مجدداً مطرح میشود.
همچنین باید مدارکی برای اثبات موضوع مجرمانه در دادسرا ارائه شود. فرایند شکایت در یک دعوا ممکن است بسته به نوع دعوا و موضوع آن متفاوت باشد، اما در کل مراحل عمومی شکایت در دعوا عبارتند از:
- جمعآوری تمامی مدارک، شواهد و اطلاعات مربوط به موضوع دعوا.
- در بسیاری از موارد، افراد قبل از شروع فرآیند شکایت از وکیل مشاوره میگیرند تا درک بهتری از حقوق و راهکارهای قانونی خود داشته باشند.
- تنظیم نامه که این نامه شامل شرح موضوع دعوا، ادعاهای ارائه شده، و مدارک و شواهد مربوطه است.
- پس از تهیه نامه شکایت، آن را به دادگاه یا سازمان مربوطه تحویل میدهید.
- مراحل دادگاهی که این شامل مراحل مختلفی مانند جلسات دادگاه، ارائه شواهد و استدلالها، و در نهایت صدور رأی توسط دادگاه است.
- در صورتی که حکمی به نفع شما صادر شود، مرحله اجرای حکم انجام میشود تا حقوق شما به موجب حکم اجرا شود.
ارکان منازعه و دعوا
باید برخی عناصر و ارکان، برای اینکه جرم دعوا و درگیری رخ بدهد، موجود باشد که از این احکام میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- موضوع منازعه: موضوع دعوا یا منازعه باید دقیقاً مشخص شود. این شامل اطلاعات دقیق در مورد مسئلهی قابل اختلاف، حقوق مربوطه و شواهد و مدارکی است که ممکن است تأیید کننده ادعاها باشند.
- موضوعیت: رخ دادن درگیری جسمی و فیزیکی و چنانچه این درگیری به صورت لفظی باشد، ممکن است شامل سایر عناوین مجرمانه مانند توهین و فحاشی شود و این جرم، جرم دعوا و منازعه نیست.
- شواهد و ادله: ارائهٔ شواهد و ادله مهم است تا ادعاها و موضوعاتی که در دعوا مطرح میشوند، اثبات شوند. این شواهد ممکن است شامل مدارک مختلفی مانند سند، شاهدان، اظهارنامهها و غیره باشد.
- اجرای قوانین: آگاهی از قوانین و مقررات مربوط به موضوع دعوا بسیار حیاتی است. این شامل قوانین مرتبط با حقوق مدنی، جزایی، تجاری یا سایر زمینههایی است که دعوا در آنها مطرح میشود.
- رویه حل و فصل: چنانچه در اثر منازعه، صدمهای وارد شده باشد فردی که شکایت میکند، باید به اثبات رابطه علیت بین صدمه منازعه بپردازد و چنانچه در اثر فرار کردن، تصادف و یا افتادن بر زمین، صدمات وارد شده باشد، نمیتوان این موضوع را در دادگاه اثبات کرد و در نهایت، باید روش مناسبی برای حل و فصل دعوا یا منازعه انتخاب شود. این شامل استفاده از دادگاه، مذاکرات، میانجیگری، حکم داوری یا روشهای دیگر حل و فصل مشکلات است.
انواع مجازات دعوا و حکم شوع کننده دعوا چیست؟
- مجازات دعوای ساده: چنانچه درگیری به صورت دسته جمعی نباشد و نوعی درگیری ساده باشد، با توجه به قوانین مجازات اسلامی به دلیل اخلال در نظم و آسایش و آرامش عمومی میتوان مجازاتی برای آن در نظر گرفت که غالبا جزای نقدی با توجه به میزان صدمات می باشد.
- مجازات دعوای دسته جمعی: در صورتی که دعوا به صورت دسته جمعی، منتهی به قتل شود، مجازات و حکم شروع کننده دعوا و کلیه افراد حاضر در دعوا حبس ۱ تا ۳ سال بوده که شایان ذکر است این مجازات مانع اجرای حکم دیه و قصاص نخواهد شد. همچنین نقص عضو نیز حبس شش ماه تا ۳ سال دارد، اما چنانچه تنها ضرب و جرح اتفاق افتاده باشد، از سه ماه تا یک سال حبس مجازات آن خواهد بود. این مجازات در زمانی میباشد که تنها، فرد در منازعه شرکت داشته باشد و چنانچه این جرم ثابت شود، به مجازات ذکر شده مجازات قصاص و دیه نیز اضافه میشود، یعنی علاوه بر اینکه باید حبس شرکت در منازع اجرا شود، فردی که اقدام به قتل کرده و یا اینکه ضربه او باعث نقص عضو شده باشد، به مجازات قصاص یا دیه محکوم میشود و اگر فرد ضربه زننده مشخص نباشد، مجازات قصاص یا دیه به نسبت بین شرکت کنندگان در نزاع تقسیم میشود و اولیای دم میتوانند درخواست قصاص کنند و با پرداخت اضافه دیه این موضوع نیز ممکن است.
- مجازات وارد کردن جراحت عمدی: چنان چه به صورت عمدی به فرد دیگری جرح یا ضربی وارد شود، که باعث نقص عضو و یا از کار افتادن آن عضو شود، با توجه به اینکه این مورد باعث اختلال در نظم و صیانت امنیت جامعه شده، به ۲ تا ۵ سال حبس محکوم خواهد شد، همچنین در صورت درخواست دیه، نیز باید پرداخت شود.
- مجازات شروع کننده دعوا: شروع کننده دعوا تنها در صورتی مجازات آن متفاوت میباشد، که ضرب و شتم اتفاق افتاده باشد که مجازات آن دیه و حبس خواهد بود، میتوان این مجازات را جزای نقدی تبدیل کرد.
درگیری با زن چه حکمی دارد؟
به هر دلیلی خشونت و درگیری علیه زنان ممنوع میباشد و این اقدام باعث مجازات فرد خواهد شد. چنانچه در دادگاه وقوع این عمل مجرمانه محرز شود مرتکب به مجازات محکوم خواهد شد و چنانچه در خیابان، شخصی به خانمی بیاحترام کند و او را کتک بزند، خانم میتواند علیه او شکایت کند و به منظور اثبات ادعای خود باید شاهد داشته باشد و همچنین گزارش پزشکی قانونی را ارائه دهد و چنانچه به او آسیبی رسانده شود، متناسب با میزان و ضرب و جرحی که وارد شده است، متهم محکوم به پرداخت دیه یا قصاص یا مجازات تعزیری است.
اختلاف زن و شوهر یکی از مسائلی میباشد که امروزه در خانوادهها بسیار رایج شده است و چنانچه زن توسط شوهر، مورد ضرب و شتم قرار گیرد و این اقدامات توسط شوهر تداوم داشته باشد، با ارائه دلیل و معرفی شاهد، شاکی میتواند از وی شکایت کرده و از او جدا شود.حکم درگیری با زن بستگی به نظر قاضی پرونده دارد و ممکن است مرد به دلیل اختلال روانی یا مشکلات دیگر مرتکب این جرم شود، که این موضوع نیز در دادگاه قابل پیگیری است، در رابطه با مجازات ضرب و شتم یا به بیان دیگر یا سوال پر تکرار برخی از عزیزان ضرب و شتم زندان دارد؟ و دیه در قانون مجازات اسلامی موادی وجود دارد و چنانچه ضرب و شتم خانم باعث ورود جراحت نشود و صرفاً باعث ایجاد ورم در بدن او شود، مجازات کمتری نیز تعیین خواهد شد.
حکم دعوا در محل کسب به چه صورت است؟
محل کسب مکان جمعی و عمومی میباشد که در صورت ایجاد درگیری و نزاع در محل، به دلیل اختلال در نظم عمومی مجازاتی برای آن تعیین میشود، اما باید درگیری در حدی باشد که باعث مخدوش کردن آسایش مردم و ایجاد اختلال در کسب و کار شخص گردد، چنانچه دعوا در محل کسب یک دعوای دو نفره باشد، حکم دعوای دو نفره با توجه به میزان ضرب و شتمی که وارد شده است تعیین میشود و چنانچه این عمل صورت گرفته باشد، طبق قانون فرد خاطی محکوم به سه ماه تا یک سال حبس میشود و همچنین تا ۷۴ ضربه شلاق نیز محکوم خواهد شد.
شرایط و نتایج مختلف یک نزاع، درصد و میزان مجازات را تعیین میکند، طبق ماده ۶۱۵ قانون مجازات اسلامی نوع مجازات با توجه به نزاع و نتایج آن متفاوت میباشد، در صورتی که در یک نزاع یک نفر به قتل برسد و نزاع به صورت دسته جمعی باشد، فردی که قتل انجام داده است به قصاص محکوم میشود و افرادی که در این نزاع شرکت داشتهاند، نیز محکوم میشوند، در این مواقع فرقی نمیکند که شروع کننده دعوا چه شخصی باشد و حکم شروع کننده دعوا با توجه به نتایجی که این نزاع به همراه داشته است، تعیین میشود.
مطلبی که باید در اینجا عنوان شود این است که گاهی در دعوا و نزاع، فردی از خود دفاع میکند و چنانچه فرد در مقابل دفاع از ناموس، نفس و هرگونه تجاوز مرتکب رفتاری شود که این رفتار طبق قانون جرم به حساب آید، چنانچه از نظر قانونی دفاع مشروع وجود داشته باشد، مجازاتی برای آن فرد تعیین نخواهد شد و حکم دفاع از خود در دعوا با توجه به مدارک و شواهدی که ارائه میشود، تعیین خواهد شد و در صورتی که دفاع به صورت مشروع باشد، مجازاتی ندارد.
لزوم حضور وکیل برای حکم شروع کننده دعوا
با توجه به موارد ذکر شده در صورت وقوع هر یک از جرایم و ایجاد ضرر و زیان از مالی و جانی باید برای شکایت به دادسرای محل وقوع جرم مراجعه کرده و شکواییه خود را ثبت نمایید، چنانچه در این زمینه آگاهیهای لازم را ندارید، میتوانید از یک وکیل کاردان در این زمینه کمک بگیرید.
در بسیاری از موارد، حضور وکیل در دادگاه برای حکم شروع کننده دعوا لازم است. اگر دعوا شما پیچیدگیهای قانونی دارد و نیاز به تفسیر قوانین و مقررات دارد، حضور وکیل متخصص میتواند به شما کمک کند. همچنین وکیل میتواند برای شما استراتژی حقوقی مناسبی تدوین کند و در طول دادگاه به شما راهنمایی کند تا به بهترین شکل ممکن شواهد و ادله مورد نیاز را آماده کنید و در دادگاه ارائه دهید.
سخن غایی
جرم منازعه و دعوا از جرایم غیر قابل گذشت میباشد و در هر صورت شرکت کنندگان در منازعه محکوم به مجازات خواهند بود و حکم شروع کننده دعوا فرقی با سایر افرادی که در دعوا شرکت دارند، ندارد، تنها نتایج این دعوا تعیین کننده میزان مجازات میشود. اگر این منازعه باعث ایجاد قتل شود، علاوه بر قصاص، مجازات حبس نیز برای افراد تعیین میشود و چنانچه به اموال شخصی فردی آسیب برسد، باید جبران خسارت شود. و در نهایت در دادگاه دو طرف اظهارات خود را بیان میکنند و قاضی طبق بررسی مدارک و دفاعیات دو طرف، تصمیم لازم را میگیرد، تنها در صورتی مجازات برای فرد خاطی تعیین میشود، که ضرب و جرح اتفاق افتاده باشد، اما اگر درگیری به صورت لفظی باشد شامل مضامین افترا و توهین خواهد شد و مجازاتی برای آن تعیین نشده است.